từ chối ân giảm tử hình

Tôn Thất Tuệ

TT Joe Biden đã ân giảm án tử hình thành chung thân không tại ngoại cho 37 tử tù trong số 40 tử tù thuộc thẩm quyền liên bang (federal death row). Nhưng có hai người không chấp nhận ân huệ nầy và yêu cầu TT Biden rút quyết định. Đó là các ông Shannon Agofsky và Len Davis. Lý do nại ra là nhận ân huệ ấy làm vô hiệu hóa việc họ đang kháng án tử hình, với nhiều hy vọng trắng án, chứ nhận ân huệ nầy thì suốt đời trong nhà đá cho đến chết.

Một số thân hữu chuyên nghề hành chánh, ăm ắp bên mình nghị định, sắc lệnh, thông tư, quyết nghị ...đã tự hỏi ông Biden có quyền rút lại hay không vì hiến pháp không nói tới. Ý kiến sơ khởi của các quan đốc ấy là mọi văn kiện của ngành hành pháp có thể sửa đổi, hủy bỏ bởi chính chức sắc duyệt ký, hay một chức sắc ngang quyền hay cao hơn. Dễ mà. Trong mấy giờ đầu ngồi chưa nóng đít, George Bush ký mỏi tay hủy các quyết định của Bill Clinton bất lợi cho doanh nghiệp như cho phép công nhân kiện chủ nhân, những biện pháp bảo vệ môi sinh gây tốn kém cho các xí nghiệp, bỏ cái nầy, thêm cái kia. Biden cũng làm không khác là bỏ ngay các quyết định của Trump về nhập cư, bỏ việc xây tường biên giới phía nam và có lẽ ít hôm nữa Trump cũng làm không khác.

Nói tổng quát, dân cũng như quan có thể làm điều mình muốn, miễn là không bị cấm bởi luật lệ từ cấp thấp nhất đến cấp cao nhất và không trái với trật tự xã hội (social order).

Nhưng quyết định ân xá có khác với các quyết nghị hành pháp (executive orders). Tối Cao Pháp Viện gọi là quyết định tuyệt đối (absolute décision). Các tổng thống kế nhiệm không được phép hủy bỏ, giống như nghi can được xử vô tội thì không tòa thứ hai nào được xử lại về hình sự. Rứa thì đối với quyết định ân giảm hai ông nầy, Biden, dù là người ký, không khác gì Trump hay Vance ... về sau, cũng có nghĩa không được phép hủy lệnh ân xá.

Trông vô lý quá đi chơ, tui ký thì tui rút lại được mà, luật nào cấm. Nhưng xét cho cùng, trong lịch sử pháp lý, các luật thành văn hay bất thành văn chưa làm xong việc gọi là viết ra giấy đầy đủ đạo lý theo định nghĩa: La loi c'est la codification du sens commun. Luật là viết thành đạo luật thể hiện đạo lý trong lẽ thường. Trên cao hơn còn có một trật tự xã hội, với một khía cạnh diễn tả bởi Victor Hugo: đóng cửa tù, mở cửa trường. Celui qui ouvre une porte d'école ferme une prison.

Biden không thể rút lại quyết định về pháp lý và đạo lý. Nhất là đạo lý, đã ân giảm thì rút lại làm gì, hãy để cho các thứ luật vũ trụ, luật cao minh làm việc; khía cạnh đời thế là đủ, nằm trong tinh thần nhân bản: thà tha trăm người có tội hơn kết tội một người vô tội.

Về mặt thực tế, Biden không cần làm một hành động nào khác. Xuyên qua các án lệ, việc ân xá, ân giảm không đòi hỏi sự ưng thuận của người thụ hưởng. Thật vậy, với quyền hiến định, (with the power vested in me by the Constitution), tôi ra lệnh chính phủ không hành quyết bạn. Nào khác chi mọi công dân có quyền và nhiệm vụ chận một người không cho nhảy xuống cầu treo San Francisco.

Hai ông Agofsky và Davis vẫn tiếp tục ở trong tù được chính phủ nuôi cơm. Các ông cứ xúc tiến kháng án xin xử lại. Theo các luật gia, quyết định ân giảm không gây trở ngại.

Lâu lắm, chúng tôi có xem Court TV, và biết trường hợp một tù nhân chung thân không chịu hưởng ân huệ tại ngoại vì phải ký xác nhận có tội (guilty); ông nói thà tiếp tục ở tù, chứ không phản lương tâm nói dối có tội để được tự do. Về sau ông kháng án và được xử vô tội. Các thống đốc ký cho tại ngoại (probation) theo đề nghị của ủy ban tại ngoại (probation board) nhưng trong thủ tục các đương sự phải ký guilty; có nghĩa hồ sơ hình sự đã đúc kết thành tội.

Báo chí chí nói hai ông nầy không chịu ký giấy tờ (clemency paperwork) chúng tôi đã search trên internet nhưng không tìm ra nội dung các paperwork nầy có ghi phải nhận là guilty hay không. Một quyết nghị hành pháp Donald Trump cho ông Philip Esformes khỏi ngồi tù đến đáo hạn không ghi gì ngoài điều nói rằng việc Esformes tại ngoại không gây nguy hiểm cho cộng đồng. Hy vọng lần nầy, White House không làm gì để chận lối kháng cáo của các đương sự.

Mong rằng Biden quyết định ân giảm vì yêu cầu của các tổ chức nhân đạo và pháp lý, chứ không phải để xóa mặc cảm tha tội cho con trai là Hunter Biden. Các tổ chức nầy lo Trump sẽ ra lệnh thi hành bản án. Nếu George Bush được xem là quán quân tử hình khi làm thống đốc Texas, Donald Trump là tổng thống quán quân tử hình vì trong hai tháng cuối nhiệm kỳ trước DT đã ra lệnh hành quyết 13 tử tù. 2001, Tim McVeigh đã dùng bom tự chế bằng phân bón hóa học phá sập 1/3 tòa nhà liên bang ở Oklahoma City sát hại 167 người gồm 19 trẻ em. Ông bị kết án tử hình và Bill Clinton ra lệnh thi hành.

Phụ bản

trên cõi người

tôn thất tuệ 2015

Các cuộc xử tử vẫn tiếp diễn trên thế giới nhưng cách thức thì thay đổi rất nhiều. Từ việc chém bêu đầu để răn đe, trống đánh kèn thổi, tuyên ngôn tuyên cáo rồi đến hành quyết trong phòng nhỏ. Từ khi tuyên xử cho đến khi thi hành bản án khác nhau. Như bên Tàu thì thi hành ngay, vì pháp trường và pháp đình một chỗ. Thân nhân phải trả tiền mấy viên đạn như mẹ phải trả tiền đạn họ dùng bắn con mình. Theo một cáo buộc, phủ nhận bởi Trung Cộng, bác sĩ đã mổ lấy nội tạng và da khi nạn nhân chưa chết hoàn toàn vì TC tiếc viên đạn, coup de grace, để gia đình khỏi tốn thêm. TC tỏ ra văn minh hơn một chút khi vào năm 2014 ra lệnh cấm lấy các bộ phận thân thể của kẻ vừa bị hành quyết.

Văn minh nhất bây giờ tại nước Mỹ là chích một ống thuốc độc, thế là xong.

Nhưng theo luật và theo lương tâm nghề nghiệp (ethic), ống chích, kim chích phải sát trùng và phải thoa cồn chỗ chích.

Đúng rồi, chích thuốc là chích thuốc dù chích cho chết hay cho lành bệnh. Còn không thì treo bằng bác sĩ.

Án tử hình là sai vì các xứ dân chủ chủ trương thà tha ngàn người có tội hơn giết một kẻ vô tội; trong lúc ấy các nước CS thì thà giết lầm hơn bỏ sót.

Giữa tháng 2-2011, người ta vừa tha một tử tù (tên Graves) vì xử oan sau 14 năm ngồi tù tại Texas. George Bush junior, khi làm thống đốc Texas, đạt chức vô địch ra lệnh thi hành án tử hình. Cũng tại tiểu bang nầy, tại tòa thượng thẩm, luật sư của một bị cáo xin hủy bản án vì luật sư biện hộ ở tòa dưới ngủ (making a nap) trong phiên xử. Tòa không chấp nhận bằng cách nói ông ta có ngủ, nhưng ngủ trong lúc không quan trọng. Một em bé tiểu học cũng biết không có một phần tỷ nào của một phút là không quan trọng khi phiên tòa liên hệ đến sống chết. Cũng tại Texas nầy, một luật sư được tòa cho rất nhiều mối cải; ông ta làm chủ rất nhiều tiệm rượu và nhà hàng; ông luôn thù tiếp các ông tòa và nhân viên tòa án. (Theo Bob Herbert, The New York Times).

Cách đây hơn một trăm năm, trong một lớp hình luật tại Mỹ; một sinh viên phát biểu một điều gì; một sinh viên khác lên đánh; giáo sư can và ra lệnh cả lớp viết bài tường trình. Hơn nửa số bài viết có những chi tiết sai (về diễn biến hay ý kiến của hai người). Sự đôi co nầy do ông giáo tổ chức để biết người ta làm chứng như thế nào. Một sự việc rất đơn giản, xẩy ra trước mắt gần kề, người tường trình là kẻ có học mà kết quả rất đáng nghi ngờ. Rất khó nhận dạng người khác chủng tộc. Tòa không chịu chấp cung nhận dạng của trẻ con dưới mười tuổi.

Nếu OJ Simpson không có tiền, không ai biết tiếng thì cũng như hàng trăm người da đen khác sẽ có luật sư "chùa"; loại luật sư chuyên môn dụ bị can nhận tội nói là để nhẹ án nhưng thực để khỏi mất thì giờ của họ, kiếm tiền nhanh.

Nhưng trước khi chết bị can được thuyết trình rằng cho đến khi chết bị can vẫn là người còn sống và bình đẳng trong mọi khía cạnh, được bảo vệ như nhau trong đó có việc khử trùng ống chích, cây kim chích và chỗ đưa thuốc độc vào người.

Đó là chân lý La Palice, ghi trên mộ bia:

Ci git Monsieur de La Palice. S'il n'était pas mort, il serait encore en vie. (Nơi đây đức ngài La Palice an nghỉ; nếu ngài không chết thì ngài còn sống).

Trên cõi người có những chuyện như ri và có chuyện trong lịch sử là vua Asoka Ấn Độ bãi bỏ án tử hình hai ngàn năm trước.-

****

Tôi có xem một video, bảy tám người mất thời gian khá lâu trói xong một tử tù vào giường trước khi có người chích thuốc. Trông dã man vô cùng, dã man hơn đem ra pháp trường bắn cái đùng là xong. 

2023, tại Alabama, bác sĩ không tìm ra đưọc ven mà chích thuốc vào. Kim đâm cả chục chỗ không tìm ra đành phải nghỉ. Tử tù mập quá phải đai ét cho ốm để thấy ven. Một thời gian lâu không chộ ven bèn bày ra cách khác làm nghẹt thở, lần nầy chết thiệt nhưng thầy chú đang cải nhau phương pháp mới có nhân đạo hay không, hàm ý lối cũ rất nhân đạo. ????