Bầu cua

 

 

bầu cua

Tôn Thất Tuệ

Đầu thập niên 1960, từ Huế tôi vào Saigon học, quen bà đầm tương lai nhà ở sau nhà thương Bình Dân, tạm gọi là mặt tiền. Bên hông có một hẻm nhỏ chỉ vừa cho xe xích lô hay ba gạt. Ngày ngày, từ trong xóm ấy, một nhóm trẻ con chừng mười đứa, cầm đầu bởi thằng Tỵ ghẻ, tụ tập trước nhà. Chúng không phá phách, khi người lớn đi qua chúng đều kính thưa. Mười ngày như một, các em bắt đầu bởi bài đoàn ca, và lập đi lập lại nhiều lần.

"Có cô gái Đồ Long lắc bầu cua; lắc một cái thì ra ba con gà mái; không có chồng sao có bầu".Đầu thập niên 1960, từ Huế tôi vào Saigon học, quen bà đầm tương lai nhà ở sau nhà thương Bình Dân, tạm gọi là mặt tiền. Bên hông có một hẻm nhỏ chỉ vừa cho xe xích lô hay ba gạt. Ngày ngày, từ trong xóm ấy, một nhóm trẻ con chừng mười đứa, cầm đầu bởi thằng Tỵ ghẻ, tụ tập trước nhà. Chúng không phá phách, khi người lớn đi qua chúng đều kính thưa. Mười ngày như một, các em bắt đầu bởi bài đoàn ca, và lập đi lập lại nhiều lần.

"Có cô gái Đồ Long lắc bầu cua; lắc một cái thì ra ba con gà mái; không có chồng sao có bầu".

Lúc ấy tôi chưa biết bầu cua, mà sao cứ nghe bầu cua cá cọp. Sau mới biết là ba khối lục lăng sáu mặt có những hình rất bình dân đáng mến. Tôi nhớ lại món cờ bạc ngày Tết ở Huế có nguyên tắc giống vậy. Nhứt lục dùng ba hột xương sáu mặt, tương ứng với sáu cửa; trúng hai mặt như nhau chung gấp đôi. Ít năm sau về Huế thì thấy bầu cua thay cho nhứt lục, mà bài vụ cũng đi mất tiêu.

Thời ấy truyện kiếm hiệp Kim Dung như nước lũ chảy qua cả nước; ai cũng đi thuê mà đọc. Văn gia đều lấy tên các nhân vật làm bút hiệu. Chu Tử ký là Kha Trấn Át; người khác lấy tên Hồng Thất Công. Con cà cuống chết, cái đít còn cay: ngày nay bà con gọi “nàng” là Bể Lốp Xe chưa vừa còn thêm Mai Siêu Phong. Hồi đó có kẻ đề nghị Bộ Chiêu Hồi in kiếm hiệp nhỏ hơn sách bỏ túi, thả vào mật khu thì cán binh BV say mê, quên đánh đấm. Nếu bây giờ giao việc nầy cho ông chủ Facebook hay Twister thì có thêm cấy chi như một tia la de (bière) để truy tìm mấy khứa nón cối rúc vô bụi mô mà đọc.

Đám Tỵ ghẻ thì thích cô gái Đồ Long. Lắc một cái ra ba con gà mái, không có chồng sao có bầu.

Tỵ ghẻ (nhưng rất sạch sẽ không có ghẻ) vẫn theo cung cách, quy củ xưa: không có chồng sao có bầu. Trẻ em hồn nhiên, là phát ngôn viên của thời đại. Vui như lũ trẻ nầy. Buồn thì “mẹ ơi - mẹ ghẻ - chớ đánh con đau để con bắt ốc hái rau mẹ nhờ’.

Tỵ ghẻ (sạch sẽ không có ghẻ) năm nay cũng quá bảy bó; lớn dần, già dần theo biến đổi xã hội. Bây giờ thì không chồng có chửa mới hay. Lối sống tự nhiên của "live in lover" đã lan truyền khắp thế giới từ xứ Mỹ. Nhưng thế giới không học tiếp rằng Mỹ đã điều chỉnh các di lụy bằng cách ghép vào luật nhân thân. Nếu sống chung một năm thì thành vợ chồng, có quyền lợi và nghĩa vụ như có hôn thú. Mỹ đã la làng quan niệm marriage dissolution (giải thể hôn khế) đưa đến ly dị quá dễ dàng đóng góp nạn homeless, đã đưa “throwaway society” có đối tượng là lon nhôm lên đối tượng nhân thể là vợ hay chồng, vất đi rất dễ.

Trở lui chuyện cờ bạc, tui thích nhứt lục vì nhà cái úp ba hột dưới cái chén, đưa chén dĩa lên cao lắc lắc như cáo với trời: ôn ơi cho tui ăn, tui sẽ cúng. Nhưng ảnh hưởng của nó là âm thanh nghe vui hơn sáu cục bầu cua bằng giấy. Về âm thanh hay hơn nữa là bài vụ. Bài vụ? Âm thanh là cái chạch “yên bề gia thất”. Số là cái chén úp bài vụ bằng gỗ tiện, chủm đít rất nặng, nhà cái hất lên trời, tay kia còn cả nắm xu đưa ra hứng, đít chén xuống trước; đó là lý do mình nghe cái chạch, rất hoang vu như trái mít rụng.

Trong Quảng, nghe kể, có ông kia xách chiếu ra ngõ chợ gần nhà mở sòng chẳn lẻ như xin xăm Chùa Tàu. Sau dăm ba lần xóc, lần nầy ông xóc xong thì chạy vô nhà lấy thêm tiền chung. Có thằng bé mở ra xem, hô to kết quả, bà con nhìn không sai; chén đậy lại, ai cũng dồn vô cửa trúng, móc tiền đánh thêm. Nhà cái ra, dở chén thì ai cũng thua. Lý do nhà cái khi dở chén đã dùng ngón tay khều ngược một đồng tiền. Méo mó nghề nghiệp, dưới con mắt của cô con gái rượu Ivanka Trump, thằng bé nghịch ngợm dỏm, hắn không thuộc phe con, mà thuộc phe cái; hắn là một Rino như ông thượng Graham biếu nửa triệu đô vào quỹ kiện tụng bầu cử nhưng vẫn bỏ phiếu cho ông JB, lấy vô trừ tiền chi ra còn khắm khá.

Chính trị gia Hà Thúc Ký cho rằng thời ông Diệm, vì độc tài, dân chúng nói trớ mà chửi. Một nông dân đặt tên cháu nội là Vịm, suốt ngày say rượu cứ chửi thằng Dịm (Diệm). Cách nữa là dạy trẻ con chơi vụ đồng xu một bên là hình lúa, một bên hình Ngô TT nhưng cứ la to Diệm lúa (lúa là chết toi) Diệm chết tới nơi. Nhà em thày lay kể lại thì bị vô số comment đào cả mả cha lên mà chửi và cho cái tên “con của Trần Chung Ngọc” thuộc nhóm Giao Điểm. Một bình sĩ nói rằng trẻ con Saigon chỉ hô : hình hay lúa, không gọi tên Diệm. Một vị khác bảo hình trên đồng tiền là cây trúc, tượng trưng cho quân tử, ngay thẳng và chính là Ngô Chí Sĩ, ba cây trúc là hình ở giữa các khuôn dấu tròn các cấp; không có lúa gạo cơm cháo gì ráo trọi.

Dạ thưa, bữa ni còn hai ngày nữa là tết, nhà em không chết vì vaccine Moderna; “so far so good”, rứa cái đã, còn mũi nữa tháng sau, nhỡ mà tiền kiết hậu hung thì bỏ mạng sa trường. Nay còn sống làm phiền bà con bằng những chuyện ba vớ; hành động nầy nếu thi hóa thì:

đen như mực mây qua một nét

điểm tóc em với những giọt nước u huyền

nằm yên nếp trong điệu ru trên áo

phủ vai em phủ kín một trời.

Vâng, trong trời ấy có ông Diệm, thằng Tỵ Ghẻ, có tiểu nhân có quân tử …. Nhưng rồi ra, sẽ không còn chi nữa. May ra mong được như thiền sư Mãn Giác (1052-1096): 

Đừng nói hết xuân hoa rụng hết; sân trước đêm qua còn cành mai.

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận / Đình tiền tạc dạ nhất chi mai

莫 謂 春 殘 花 落 盡 庭 前 昨 夜 一 枝 梅 

============================================================================

======================================