thiểu số Amish sống theo lối xưa
Dân tộc thiểu số?
Tôn Thất Tuệ
(Hà Nội nói
sẽ yêu cầu HK công nhận người Việt là dân tộc thiểu số)
Xưa ở Huế, bún
bò gánh vào tận nhà bán. Sau khi thưởng thức
món bún bò thì con dư một ít nước. Lúc đầu tạm gọi là phẩm, nay qua lượng nhé, ăn
cho no bụng, bèn vô bếp tìm cơm nguội trộn vô. Cơm nguội đã được giải quyết từ
trước bằng món cơm hến.
Nay cái xứ văn
minh gọi là Huế có hai quán gọi là bún bò cơm nguội, nghĩa là tô bún bò như cũ
trộn chung với cơm nguội, chẳng khác tô hủ tiếu hay phở trộn thêm cơm. Cơm nguội
tại gia phải hiểu là cơm nấu bữa trước chưa ăn hết, thường qua đêm. Ca dao: chàng
ơi phụ thiếp làm chi, thiếp là cơm nguội để khi đói lòng.
Cơm nguội không
phải là cơm nóng để cho nó bớt nhiệt. Cơm nguội trong quán thì hẵn phải là thứ
cơm để cho bớt nóng, chứ làm chi có cơm nguội theo đúng nghĩa để bày ra món nầy
quảng cáo cái “dân tộc”. Nhưng văn hóa ca tụng, khóc mướn kiểu Bắc Hàn, đã ca tụng sáng kiến nầy tuy là
một món ăn bầy nhầy như beef steak trộn với pizza.
Dài dòng như trên để nói rằng sáng kiến dân tộc thiểu số ở Mỹ còn tệ hơn cái sáng kiến
bún bò cơm nguội.
Người bày món
ăn đã không hiểu cơm nguội là gì cũng như Hà Nội không biết dân tộc thiểu số ở
Mỹ là gì và suy luận theo kiểu chủ quan.
Thật tình,
chúng tôi không hiểu phát biểu trên xẩy ra trong khung cảnh nào. Nhưng chắc chắn
người nói chỉ muốn chứng tỏ thẩm quyền của mình đối với người Việt và chứng tỏ
mình vẫn làm cha paternalism, như có lần Hà Nội yêu cầu HK bảo vệ người Việt sống
trên đất Mỹ; làm như người Việt ở HK không được bảo vệ. Cứ như các giải thích vụn
trên internet, ý của lời phát biểu nầy là giúp cho người Việt ở Mỹ trở thành một
khối dân giàu mạnh để làm một phần bộ của VN. Đây là kiểu chụp giật, mấy chục năm
nay ở Mỹ người Việt từ chỗ thoát chết khi vượt biên trong tay công an và bão biển
đã phát triển nhanh hơn bất cứ nhóm thiểu số nào trong hậu bán thế kỷ 20. Đến Mỹ gởi gói qua hai cân (2 pounds) một năm mới được giao, gói mì ăn liền bị cắt lấy bột nêm để đem thí nghiệm có độc cho dân chúng hay không. Nhưng thiện ý ấy, nếu có, thì bị giới hạn trong một danh từ mà theo bản chất gồm
điều bất hạnh, đúc kết từ lịch sử và địa dư.
Dân tộc thiểu
số là một nhóm người có nguồn gốc tổ tiên và sinh hoạt văn hóa riêng, nhưng dân
số ít hơn. Người Ái Nhĩ Lan (Irish) theo Roman Catholic là một nhóm thiểu số, tách
biệt với người da trắng dù từ Anh Quốc. Họ đến, thay vì bị hòa lẫn với xã hội đương
thời, đã tạo ra một lối sinh hoạt riêng và ảnh hưởng cho đến ngày nay, đặt cơ sở
tại Massachusett. Người Amish sống như 200 năm trước là một dân tộc thiểu số tách
biệt khỏi khối da trắng và gốc Âu Châu. Nói như vậy thì HK là tập họp những nhóm
thiểu số.
Dân tộc thiểu
số như một hiện tượng xã hội gồm những người cùng chủng tộc, tương đối bất
lợi về mặt sinh sống, không được đối đãi đồng đều, bị kỳ thị về gia cư,
việc làm, giáo dục…
Dân tộc thiểu
số đi đôi với các vấn đề như dân quyền, quyền lợi tập thể và các đòi hỏi cải
cách bảo vệ thiểu số và giúp họ hưởng đủ qui chế bình đẳng xã hội. Dân tộc thiểu
số là ý niệm của xã hội học và của các nhà vận động nhân bản, không hình thành
bằng một đạo luật. Dân tộc thiểu số có mặt tự nhiên như người dân đã sống ở Úc
và Tân Tây Lan trước khi người Anh đến và đã đẩy họ vào núi rừng như người Da Đỏ bị tiêu diệt về chủng tộc và văn hóa. Thiểu số da đen ở Mỹ bây giờ gồm những tổ tiên nô lệ cơ hàn.
Ít nhất cho đến
cuối thập niên 1980, ở Mỹ “thiểu số” phải hiểu là toàn thể người da đen. Những
biện pháp như housing, trợ cấp, nhằm giúp người da đen không bị kỳ thị về chỗ ở,
và không bị mặc cảm thua sút về tài chánh, tiếp theo các việc sửa đổi như được đi
bầu, và giáo dục hợp chủng.
Tuy HK đã có
tổng thống da đen, HK vẫn duy trì Affirmative Action giúp cho sinh viên da đen ưu
tiên vô đại học và giúp đỡ khi ra trường. Thẩm phán tối cao pháp viện Clarence
Thomas bực mình vì trường của ông áp dụng Affirmative Action làm người ta nghĩ ông
vô học và ra trường được thêm điểm, trong lúc ông rất giỏi, thừa sức. VNCH cho
người thượng ở Cao Nguyên hưởng điểm đậu bằng cấp thấp hơn người Kinh, ưu
tiên vô học các trường chuyên nghiệp.
Mặc dù không
có văn kiện nào minh thị người da đen là một dân tộc thiểu số, vô số các biện
pháp ít nhất từ TT John Kennedy nhằm giúp đỡ người da đen.
Các nhóm bộ
lạc Da Đỏ (Native American) được vài dễ dàng về mua bán rượu và tổ chức sòng bài
(nói là vì truyền thống). Ứng cử viên DC năm 2000 Elizabeth Warren nhận có gốc Da
Đỏ để được vài đặc quyền nhưng bi tố cáo cầm nhầm.
Người VN đến
Mỹ 1975 được Phạm Văn Đồng gọi là đĩ điếm, ma cô, hút sách, Joe Biden và ngay cả
tuần báo Newsweek cho là bọn thối nát tồi bại gánh nặng cho Mỹ; nay đã cung cấp
cho Liên Quân nhiều vị tướng, cho xã hội nhiều học sinh ưu tú; các sinh hoạt
kinh tế xã hội v.v… đều có sự đóng góp người Việt. HK không có gì cần phải làm,
ngoại trừ xem người Việt như mọi công dân khác được bảo vệ như nhau. Một số người
Việt mới mang theo những tư cách mới khá hịm tợn là ô nhiễm cộng đồng nhưng vẫn được hưởng những bình
đẳng của trú nhân.
Đại diện của
Hà Nội muốn mua lòng người Việt cũ và mới trên xứ Mỹ bằng mồi nhữ dân tộc thiểu
số vì ông đã quen với ý niệm thiểu số cai trị (dominating minority). Thiểu số
cai trị có ví dụ mô tả rõ nhất là đảng CS, tự chúng tụ tập với nhau không ai bầu
ra như đảng CS Tàu mà các nước vẫn phải giao tiếp. Báo chí Mỹ đã phản đối giao
tiếp với một cơ cấu phi dân chủ nhưng các tổng thống đều cười nhe răng trắng ngà
như anh bảy chà quảng cáo kem Perlon.
Ví dụ thư
hai là quy chế “ngoại tỉnh dân” mà Tưởng Giới Thạch đã thành lập khi bị đẩy khỏi
Hoa Lục cắm dùi ở Đài Loan. Ngoại tỉnh dân (whoashingren) là người sinh ở lục địa
mới giữ chức vụ trong chính quyền các cấp, dân bản xứ không được tham dự. Thế
hệ thứ ba, sinh trên đảo nầy vẫn hưởng qui chế nầy vì chánh quán tính theo ông nội.
Người địa phương bị kỳ thị, họ sinh sống theo lối riêng và thân thiện với Nhật
Bổn hơn; điều nầy giải thích các ứng cử viên của Quốc Dân Đảng đều thân với Hoa
Lục. Bà Thái Vân Anh gốc địa phương.
Làm cho người
Việt thành thiểu số cai trị hay thiểu số bị kỳ thị đều là hai việc chỉ có người
CS mới làm được như nói một ngày máy bay Mỹ giết 300 ngàn dân Bến Tre hay phi cơ của
ta tắt máy nghỉ trên mây chờ địch đến hay lấy ống tre lên núi Ba Vì thụt dầu chảy
ra.
Nếu bạn là nhân viên chính phủ HK bạn nghĩ gì về đề nghị thành lập một dân tộc thiểu số? Có lẽ bạn sẽ nói: hai chúng ta nói hai ngôn ngữ khác nhau, nếu bạn còn giữ cung cách ngoại giao. Hoặc bạn sẽ mời đi ăn bún bò cơm nguội hoặc ăn Big Mac quẹt mắm tôm. Nhưng dân quê chúng tôi mà trả lời thì xin bạn bịt lỗ tai vì nó thậm tệ mà vẫn chưa đủ đô.
============================================================
==================================
No comments:
Post a Comment