tám giờ tàu đi Katerini

tám giờ tàu đi Katerini

nhạc Hy Lạp * ttt giới thiệu

Nhan đề bản nhạc To treno fevgi stis okto phiên âm tiếng Hy Lạp qua mẫu tự La Tinh. Tàu hỏa rời bến lúc tám giờ / The train leaves at eight / Le train part à huit heure. Phe ta không đọc được Hy Lạp nên chỉ đưa ra đây hai bản dịch. Thơ của Manos Eleftheriou (1938-2018), phổ thành nhạc bởi Mikis Theodorakis (1925…)

Le train part à huit heures
Le train part à huit heures
pour Katerini.
Novembre ne durera pas;
oublie à huit heures
oublie à huit heures
le train pour Katerini
novembre ne durera pas.

Je t'ai soudain retrouvé
buvant de l'ouzo chez Lefteris
la nuit ailleurs ne tombera pas
garde tes secrets
garde tes secrets
et rappelle-toi qui les connaît
la nuit ailleurs ne tombera pas.

Le train part à huit heures
mais toi tu es resté seul
tu montes la garde à Katerini
dans le brouillard de cinq à huit
dans le brouillard de cinq à huit
le coeur déchiré par une lame
tu montes la garde à Katerini.

The Train Leaves at Eight

The train leaves at eight o’clock

for a trip to Katerini

that month November will not come

that eight o’clock you won’t remember

that eight o’clock you won’t remember

the train going to Katerini

that month November will not come

I met you again recently

sipping your ouzo by Lefteris

night won’t come to another place

having your very own secrets

having your very own secrets

and to recall who knows them too

night won’t come to another place

The train leaves at eight o’clock

but all alone you have remained

guarding your post in Katerini

five to eight in the fog

five to eight in the fog

turned into a knife in your heart

guarding your post in Katerini.

Thiệt là đơn giản mà không đơn giản cho lắm. Mặt chữ thì như thế nầy: Con tàu rời bến lúc tám giờ đi Katerini. Tháng một (Nov) sẽ vơi dần, không còn nữa; hãy quên chuyến tàu 8 giờ đi Katerini. Một lần tình cở tôi thấy lại anh đang nhậu say trong quán Lefteris; đêm dài thăm thẳm, đêm không đi đâu xa, đừng lo. Hãy giữ kín những bí mật riêng tư đời anh; nhưng xem lại có ai ngoài anh biết những kỳ bí nầy. Ai? Hãy nhớ lại xem; đêm còn dài, đêm không đi đâu.

Con tàu rời bến lúc tám giờ. Nhưng ở nơi xa kia, nơi Katerini, anh đứng một mình trong vọng gác từ năm giờ đến tám giờ (giờ nơi nầy tàu chuyển bánh); anh đứng trong vọng canh trong sương mù, thứ sương mù ấy thành con dao đâm vào tim.

Tóm lược nầy đọc lên thiệt vô duyên đi mất. Vô duyên quá!

Theo một web về âm nhạc Hy Lạp, To treno fevgi stis okto nằm trong khung cảnh thời chiến và lồng trong mối tình tan vỡ của một giai nhân và anh lính. Dựa vào văn phạm Pháp trong câu: Je t'ai soudain retrouvé; ngôi thứ hai thuộc Nam giới; như vậy toàn bài thơ là tiếng của nàng.

Này anh, con tàu chuyển bánh lúc tám giờ tối đi Katerini. Tháng một trời đông cũng sẽ qua đi, rồi ra anh cũng như em tự nhủ hãy quên chuyến tàu tám giờ nầy.  Đã xa nhau rồi chứ; mà tình cờ em thấy anh trong quán rượu Lefteris, nhậu đế “ouzo”; đêm dài vô tận đủ cho anh giữ sâu, riêng tư những bí mật đời anh; nhưng hãy nhớ xem ngoài anh ra có ai biết những kỳ bí ấy không. Kẻ ấy là, có thể là, con bé nầy, anh ơi.

Anh đi Bắc Hy đồn trú tại Katerini. Mặc kiếp anh, còn gì nữa đâu.

Nhưng con tàu chuyển bánh rời ga lúc tám giờ đi Katerini. Tính đến lúc khởi hành nầy, anh đã ôm súng đứng canh trong ba tiếng đồng hồ, từ năm đến tám giờ tối. Nơi anh lên phiên canh, sương lạnh Katerini biến thành con dao đâm vào tim. Bao giờ đến nơi? Mà đến nơi có còn anh ở vọng canh không? Tàu rời bến lúc tám giờ; tiếng bánh sắt nghiến trên đường sắt ai nghe chăng!?

Hơi nhạc không có gì độc đáo, ngoài điệu trầm buồn. Trầm buồn như một vài bản nhạc của Nhật. Hy Lạp là một bán đảo không hoàn toàn giữa nước như Nhật. Nhưng Hy Lạp hướng về biển từ thời xa xưa trong huyền thoại, bao thành phố chìm xuống nước; Hy Lạp đã vùng vẫy trên Địa Trung Hải. Nhật có nét nhạc buồn phần nhiều thuộc âm thứ (minor như có người dạy tôi) vì ảnh hưởng của không gian thùy dương. Biển tạo ra tiếng vọng xa xăm, hứng về xăm, une lointaine vocation. Chính vì thế, chuyến đi Katerini dài như đêm thẩm, cắt lòng như con dao trong tim chàng lính canh.

Nhưng về nhà minh, Tàu đêm năm cũ của Trúc Phương cũng mang hình ảnh giai nhân và chiến sĩ:

Trời đêm gần tàn, tôi đến sân ga đưa tiễn người trai lính về ngàn.

 ===========================================================

To treno fevgi stir okto Anna Linardou

To treno fevgi stir okto, Maria Dimitriadi

Tàu đêm năm cũ, Trúc Phương Hương Lan

===========================