hoa hồng và sơn ca

2019

*******************************************

Hoa Hồng và Sơn Ca

                  Nghĩ đến em ta tìm một vần thơ để gọi

                           Cho giờ nầy trong triệu phút triền miên

                           Bình đến nắng vàng mộng nhụy

                           Mặt trời non còn tắm ở bờ ao.

Nhưng nghĩ tới bà con thì phải tìm cả bài thơ để gọi vào những giờ phút cuối chờ nghe Gà gáy hầu mong thấy hòa bình (dậu niên lai kiến thái bình).

The One and The Other Asia

Love, if you will, your roses and your nightingales

Those mountains neighbour to the sky

Those microcosms meshed in silk and stone

Those intricate fossil thoughts too old to die.

But remember the river bones dry and their shingles spread like ash

The cattle gasping in fragmented fields

The vultures wheeling down from brazen sky

and the usurer's pious text as he counts his yield.

(nếu thích, xin bạn hãy yêu thương khóm hoa hồng và lũ sơn ca,

Những ngọn núi cao ngất cao bằng trời

Những tiểu vũ trụ trong tơ tằm trong đất cát

Những nguồn tư tưởng dày đặc đã hóa thạch, không phai mờ vì đã quá xưa.

Nhưng xin nhớ những dòng sông cạn như bộ xương khô, lòng sông như suối tro than;

Những con bò gặm cỏ trong những cánh đồng chia nát xẻ nhỏ li ti.

Những con kên kên bay lượn từ bầu trời trân tráo rồi đâm xuống tìm mồi

Và xấp giấy dày, linh thiêng thần thánh, trong tay người cho vay cắt cổ ghi số tiền lời đã thu được).

William Gordon East, ức đoán là một nhà địa dư làm việc tại thuộc địa Ấn, đã nêu rõ hai cực đoan của tiểu lục địa Ấn Hà làm bức tranh chung của Á Châu. Bên Ấn, ông thánh thì cứ tọa tĩnh, kẻ cho vay tiếp tục cắt cổ. Bên Tàu hơi khác một chút; Khổng Lão Nghiêu Thuấn còn rơi rớt trong lòng người, kẻ cho vay được thay thế bằng Vệ Binh Đỏ, gồm cả tiền thân và hậu thân của chúng.

Tiểu đệ đã gởi gắm khá nhiều tâm tư vào bài thơ và đưa vào bài Hột Kê Ngọc (<- link) giới thiệu thành quả tìm về một nền nông nghiệp nhân bản, dung hòa thiên địa nhân. Đây không phải là hậu thiên của cuộc cách mạng xanh, trái lại là một phản tĩnh, vì cách mạng xanh (green revolution) quảng cáo ầm ỳ, chen giữa chiến tranh lạnh, đã không giải quyết nạn đói mà trái lại gây tốn kém thiệt hại đất đai khô cằn vì phân hóa học và những di lụy khác. Hột kê đã nằm trong danh sách tử tù chung với hàng trăm thứ giống khác đã có tự ngàn xưa, xưa như những tư tưởng hóa thạch ở thung lũng Ấn (Indus Valley) nay đem trồng trở lại với phương pháp khoa học, dùng khá nhiều màu mỡ hữu cơ và luân lưu (renewable) có sẵn tại chỗ.

[Khi Obama đi Cuba, các phân khu của phong trào New Economics đã tỏ ra lo ngại rồi đây Cuba sẽ chuyển nền canh nông để thích ứng với nhu cầu của Mỹ. Tập thể hóa trên đảo quốc nầy đã xìu xìu ển ển và trên thực tế đã chấm dứt, nông dân đã hưởng chút tự do mặc thị (let it be, laissez faire), học được chủ trương “nhỏ mà xinh” (small is beautiful) do một kinh tế gia Áo thực hiện thành công trong vùng Carribean. Nay vì lợi lộc mới, nông dân có thể bỏ cũ đổi hướng quên mối hại lâu dài. như ở VN biến ruộng thành hồ nuôi tôm được ít lâu mà thôi, rồi bỏ hoang, sâu quá không cấy lúa được, chỉ cho ốc bưu vàng sinh sôi nẩy nở].

Chắc chắn bà con sẽ yêu những bông hồng và những bé sơn ca. Nhưng con gà tre, cầm tinh năm dậu, vẫn có uy lực trong tiếng gáy, uy lực gọi mặt trời phải thức dậy, để
         

                  Nghĩ đến em ta tìm một vần thơ để gọi
                  Cho giờ nầy trong triệu phút triền miên

                  Bình đến nắng vàng mộng nhụy

                  Mặt trời non còn tắm ở bờ ao.

Người đã bắt chước làm ra cung kèn rạng đông cho lính kèn tọ te buổi sáng và dùng hình gà trong dấu chỉ phương hướng trên nóc nhà.

Mà cứ 12 năm, gà lại về để thiên hạ buồn vui trong câu sấm: thân dậu niên lai kiến thái bình. Mà kiến, là thấy hay xây cất? Thấy thì đã thấy năm trước, năm Thân vào ngày Tết, chết quá trời, thái bình có chộ chi mô; rứa là hết “sấm gầm” rồi đến “sét đánh”: Mười phần chết bảy còn ba, chết hai còn một mới ra thái bình.

Nói để nói mà chơi, chứ có bao giờ an bình đâu, nhờ Cung Tiến giúp một tay: đời quên an bình cho người; đời lập từ những đêm hoang sơ. Thật vậy, theo dịch học, hổn man chi sơ, Bàn Cổ thủy xuất, vị phán âm dương.Từ đó bắt đầu hướng đi ra, phân biệt ta với người, mưa nắng, tinh thần vật chất; tình cảm lý trí… Thế nhân học dịch để biến: thái cực sinh lưỡng nghi; lưỡng nghi sinh tứ tướng, tứ tượng sinh bát quái. Trí giả còn học thêm cách trở lui, phản phục. Trở về sự lắng yên như ước mơ thủy tĩnh của Lão Tử, thu tóm cả trăng sao như gương phẳng trơn tru; trong suốt không chao động rọi rõ tận đáy lòng.

Đó là thứ thái bình hữu cơ đứng trước thứ thái bình vô cơ của loa sắt oang oang suốt ngày ở đầu xóm, hay lau tau nơi miệng chính khứa.

Một qua, chạp đến với trăm ngàn lời chúc nồng ấm của bà con. Lại thấy bồn chồn, bâng quơ, bâng khuâng, e chừng giao động nhẹ. Chẳng phải vì lo thêm một năm kéo gần đến lỗ khi đã quá mức ki vôi “bảy bó”. Nhưng 'bỡ ngỡ xôn xao thắm thiết dạt dào, em biết yêu lần đầu; quấn quít nguôi ngoai, đắm đuối miệt mài, em biết yêu lần cuối (theo Giọt Mưa Trên Lá, PD). Lần đầu hay lần cuối, đôi ta đều phá vỡ sự vây hãm của thời gian.

Đầu năm thân chúc bà con:

an bình như mặt nước hồ yên.

không bị thời gian vây hãm.

thắm thiết dạt dào yêu mình và yêu đời.

 ttt Georgia, sáng ba mươi năm thân, chờ năm dậu 2017