Bài học Algérie 1954

Algier 1960, đường phố bị chận trong thời chiến

Bài học lịch sử HK và DT cần biết

Moncef Khane, Al Jazeera Dec 2023

Ngày 7 thg 5, 1945, Nazi Đức ký hiệp ước đầu hàng Đồng Minh. Hôm sau, cả thế giới, gồm dân tộc trong nước bị chiếm Algérie, biểu tình mừng chiến tranh chấm dứt.
Phần đóng góp của Algérie trong việc đánh bại Nazi gồm 134 ngàn lính tham chiến và 18 ngàn tử trận.
5.000 moslem (muslim) trong tỉnh Setif ngoại thành thủ đô Algeriers xuống đường mừng chiến thắng. Đồng thời họ biểu tình đòi chấm dứt nền đô hộ của Pháp một trăm năm trên xứ sở nầy. Cảnh sát Pháp xé bỏ biểu ngữ, nổ súng bắn. Hai bên đánh nhau và 102 người Pháp thuộc địa chết.
Ngày tiếp, chính quyền Pháp và người Pháp mở đầu cuộc chém giết 45 ngàn người Algérie. Quân Pháp oanh tạc bằng địa làng mạc quanh hai thị xã Setif và Guelma vì nghi có cảm tình với phong trào quốc gia. Người Pháp thường dân lập cư trả thù cho người đồng hương bằng cách tróc nã và hạ sát người "man di mọi rợ".
Để thiết lập nền cai trị, Pháp đã xem người địa phương như sâu bọ, giết thẳng tay không chút suy nghĩ về luân lý đạo lý.
Cuộc thảm sát Sétif cho chính quyền thuộc địa 9 năm tạm yên nhưng là thời gian nung nấu ý chí độc lập. Ngày 1 thg 11, 1954 chính thức mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc, kéo dài 8 năm. Theo sử gia Anh quốc Alistair Home, cuộc chiến đã làm mất 20% người moslem, tức là 1,5 triệu người Algérie.

Chiến cuộc hiện nay ở Palestine không giống tình hình Algérie nhưng diễn biến cùng một bài bản và tâm thái thực dân thuộc địa. Phi nhân hóa dân địa phương, dùng bạo lực tối đa để duy trì sự phủ phục tuân lệnh. Làm cho dân bị thuộc địa không có sức mạnh quân sự và sai lầm cho rằng không có sức mạnh quân sự là không có sức mạnh và ý chí chống lại áp bức đô hộ. Một khi thấy rõ sai lầm nầy và thấy không thể duy trì thế lực vĩnh viễn, thực dân sẽ độc ác hơn để giữ những gì đang có càng lâu càng tốt. Những ngày cuối cai trị Pháp ở Algérie minh chứng điều nầy; lịch sử lập lại nguyên bổn ngày nay ở Palestine.
Pháp đã đáp ứng vụ 102 người chết bằng bom cày làng xã và giết người ngàn nầy đến ngàn nọ, không phải để trả thù cho đồng hương và tiêu trừ khủng bố. Mục đích là tiêu diệt sức kháng cự của toàn dân và tiêu diệt ý chí đòi độc lập.
Ngày nay Do Thái làm đúng như vậy, thi hành một kế hoạch muôn mặt để duy trì nền thuộc địa; chứng tỏ DT muốn làm gì thì làm không ai dám động đến, vì thế giới bất lực, Âu Mỹ thì trợ giúp mọi phương diện; khối Arab bó tay. DT sẽ dùng bom đạn đuổi hết người Palestine ra sa mạc Sinai.
Phản ứng của HK lúc nầy trái với thời kháng chiến của Algérie. TT lúc ấy Kennedy đã công khai tuyên bố rằng con đường máu của Pháp không thể giúp Pháp duy trì quyền hành ở xứ bắc Phi nầy và ông đã dùng mọi phương tiện giúp cho Algérie lấy lại độc lập và tái tạo hòa bình cho xứ sở.
Khi mới nào Thượng viện, Kennedy năm 1957, đã chỉ trích chính phủ Eisenhower ủng hộ chủ trương thuộc địa của Pháp, ông kêu gọi HK giúp Algérie tiến tới nền tự chủ và độc lập. Ông nói: Thế giới ngày nay chỉ một quyền năng uy vũ duy nhất, không phải là chủ nghĩa cộng sản hay chủ nghĩa tư bản, cũng không phải bom hạch nhân hay đầu đạn hỏa tiển bọc vàng, đó ý chí của con người muốn tự do và độc lập. Do đó, thách thức của HK trước chủ trương đế quốc (cộng sản hay tư bản) là làm cho ý nguyện tự do và độc lập thành sự thật". Kennedy tin tưởng rằng: việc Pháp dùng bạo lực nắm giữ Algérie trái với ý nguyện của dân bản xứ làm thiệt hại Hoa Kỳ, Nato, và toàn thể cộng đồng thế giới. HK phải can đảm nhìn vào thực tế để đóng vai trò lãnh đạo thế giới tự do bằng cách vận dụng những đường hướng và phương tiện sẵn có như LHQ, Nato, viện trợ và ngoại giao vào mục đích thành tựu nền độc lập của Algérie.
Kennedy hành động vì nhận thức rằng Pháp không thể thắng cuộc chiến. Cũng như bây giờ DT không thể nào thắng cuộc.
Nhưng Biden không phải là Kennedy.

Tin thêm về Palestine

(The new York Times) Thủ tướng Netanyahu không những chỉ ngó lơ mà còn khuyến khích chuyển tiền cho Hamas cho đến mấy ngày gần kề vụ Oct7.

Những vụ chuyển ngân nầy Do Thái nói để giúp cho Hamas sống còn. Khi đã có báo cáo Hamas tập trận và tập trung lực lượng, mật vụ DT tiếp tục hộ tống nhân viên của Qatar vào Gaza trao cho Hamas nhiều va li đầy nghẹt dollars đến bạc tỷ.

New York Times phát giác nhiều vụ chuyển ngân làm canh bài của Netanyahu là chuyển tiền để Hamas lo tiêu dùng không có thì giờ nghĩ tới chuyện tấn công Do Thái.

Netanyahu không nhận đã nuôi sống Hamas nhưng nhiều lúc đã nói cần có Hamas để làm mất sức PLO ngõ hầu dễ thao túng West Bank.

Đọc tin nầy, cựu đại sứ HK tại Israel, Martin Indyk, cho biết ông không ngạc nhiên nhưng bài báo làm ông phẩn nộ và yêu cầu Netanyahu từ chức.

xin tham khảo thêm Qatar nuôi Hamas 

==================================================

hình bạc chưa in
===============================