By the Jordan River, tranh Arthur Hacker (1888....)
lưu đày và thương nhớ
Va
pensiero, Verdi
Italian
and English versions Metropolitan Opera. New York
Va,
pensiero, sull'ali dorate;
va,
ti posa sui clivi, sui colli,
ove
olezzano tepide e molli
l'aure
dolci del suolo natal!
Del
Giordano le rive saluta,
di
Sionne le torri atterrate.
O,
mia patria, sì bella e perduta!
O,
membranza, sì cara e fatal!
Arpa
d'or dei fatidici vati,
perché
muta dal salice pendi?
Le
memorie nel petto raccendi,
ci
favella del tempo che fu!
O
simile di Sòlima ai fati
traggi
un suono di crudo lamento,
o
t'ispiri il Signore un concento
che
ne infonda al patire virtù!
**Fly,
my thoughts, on wings of gold;
go
settle upon the slopes and the hills,
where,
soft and mild, the sweet airs
of
my native land smell fragrant!
Greet
the banks of the Jordan
and
Zion's toppled towers.
Oh,
my homeland, so lovely and so lost!
Oh
memory, so dear and so dead!
Golden
harp of the prophets of old,
why
do you now hang silent upon the willow?
Rekindle
the memories in our hearts,
and
speak of times gone by!
Mindful
of the fate of Solomon's temple,
Let
me cry out with sad lamentation,
or
else may the Lord strengthen me
to
bear these sufferings!
***Này,
tâm tư của tôi ơi, bạn hãy dùng đôi cánh vàng bay trên những ngon đồi vàng chói
cùng những cạnh sườn êm xuôi để hưởng những ngọn gió mát, dịu ngọt đang mơn trớn
quê nhà.
Hãy
ôm thương bờ sông Jordan mà nhớ những lầu chuông sập nát ở chốn xưa. Ôi, quê
hương yêu mến và đã mất của tôi, ôi hoài niệm đau đớn canh cánh bên lòng.
Hỡi
những cây hạc cầm của các vị tiên tri, sao cứ nằm yên trên cành liễu, ngậm câm
mồm thế sao?! Hãy khơi lại niềm nhớ trong tim tôi, kể lại, dựng lại thời xa xưa
ấy.
Hãy cho tôi khóc về số phận đền Solomon,
hãy để tôi ta thán tuông đầy. Phải làm thế, trừ khi God cho tôi sức mạnh âm thầm
chịu đựng những khổ đau nầy.
Va
pensiero là một đoạn nhạc trong opera Nabucco (1842) của Giuseppe Verdi thường
được gọi là "đồng ca của các nữ nô lệ Do Thái". Verdi đã phổ nhạc kịch
bản Nabucco của Solera nói về sự tù đày của dân Do Thái khi đế quốc Babylon chiếm
Jerusalem năm 587 trước TC. Sử liệu cho thấy không phải mọi người dân Do Thái bị
đem về Babylon nhưng kinh đô đã đổ nát, nhất là sự phá hủy "Đền Số 1"
mà vua David đã cho xây dựng. Opera nầy dựa chính vào thánh vịnh 137. Psalm
137 trong Cựu Ước viết thành nhiều lối nhưng tựu trung, Psalm 137 là thánh vịnh
duy nhất được mọi giáo phái Christian dùng trong thánh lễ, (Do Thái Giáo, hai
giáo hội Đông Tây và cả Tin Lành). Psalm 137 gồm 9 câu, 4 câu đầu như sau:
1.
By the rivers of Babylon, there we sat down, also we wept at our remembrance of
Zion.
2.
On the willows, in the midst thereof, we hung up our lyres.
3.
For there our captors demanded a song, and our desecrators, mirth: "Sing
us from the song of Zion."
4.
How can we sing the song of God on strange land?
Bên
bờ sông Babylon, chúng tôi ngồi nghỉ và than khóc thương nhớ quê nhà Do Thái.
Chúng tôi móc lên cành liễu những cây đàn lyre mang theo. Ở đấy, quân cướp, những
cai tù mỉa mai bảo chúng tôi hát một bài Do Thái cho chúng giải trí. Nhưng làm
sao mà hát một bài ca ngợi God trên đất nước kỳ quái nầy?!!!
(sông
Babylon là sông Euphrate bây giờ ở Irak; đàn lyre biến thành harp trong kịch
Verdi).
Tuy
không phải ý của Verdi, Va pensiero đã được dùng để nuôi dưỡng lòng yêu nước
khi Ý bị các thế lực quốc tế chi phối giữa thế kỷ 19; đặc biệt câu O, mia
patria, sì bella e perduta! (hỡi tổ quốc đẹp xinh và đã mất của tôi). Nhiều vua
tên Victor Emammanuel có hậu thuần riêng của nhiều nhóm nguời; các nhóm nầy
dùng bài hát để ủng hộ với lối giải thích Verdi = Victor Emmanuel rex d Italia
(rex = vua).
Năm
1981 nhà văn Giorgio Saovi đề nghị dùng bài nầy làm quốc ca Ý. Đảng chính trị
Lega Norda ủng hộ và nay dùng nó làm bài ca chính thức của đảng và hát mở đầu mọi
buổi họp. Va pensiero được dùng nhiều lần trong cuộc vận động văn hóa, như 2011
yêu cầu chính phủ Ý tài trợ cho nghệ thuật và văn chương xứ sở. Đạt Lai Lạc Ma dùng bài nầy vận động cho Tây Tạng độc lập.
Trong
âm nhạc hiện thời, Psalm 137 đã là đề tài của By Rivers of Babylon mang tính cách tôn giáo Rastafari, Jamaica, sáng tác bởi Brent Dowe và Trevor McNaughton,
nhóm The Melodians thập niên 1970.
Dưới đây là ba lần trình diễn Va pensiero khác nhau:
.jpg)
Saigon 1970 - 1975
No comments:
Post a Comment