add this

Tuesday, November 14, 2023


Trump được dự tuyển vô WH không?
The Supreme Court needs to decide these Trump cases asap
Bruce Ackerman. Slate Nov 13, 2023 . TTT dịch

Một số tòa án tiểu bang đang và sẽ xét tu chính án 14 có truất quyền ứng cử nhiệm kỳ hai của Donald Trump hay không. Tiếc mục 3 của tu chính án nầy cấm đảm trách các chức vụ bất cứ ai đã tuyên thệ khi nhậm chức mà sau đó phản loạn chống lại chức vụ nầy, trực tiếp hành động hay giúp kẻ khác làm việc nầy. Colorado tuần tới sẽ có cuộc điều trần cuối cùng về kháng cáo yêu cầu loại bỏ Donald Trump hỏi danh sách ứng viên kỳ sơ khởi (primary).

Tòa Tối Cao tiểu bang Minnesota tuần qua đã phán quyết một vụ án tương tự rằng luật tiểu bang không ngăn cấm các đảng phái chính trị cho phép các ứng viên bất toại (unqualified) tham dự bầu cử sơ khởi (primary) như vậy tổng quản trị (secretary of State) hãy xúc tiến in phiếu có tên DT. Nhưng Tòa không quyết định DT có bất toại hay không, vì chờ ít lâu nữa mới nói được.

Kết quả vụ nầy và vụ Colorado đang thành hình sẽ được chuyển lên Tối Cao Pháp Viện để đi đến quyết định cuối cùng về việc ấn định sự bất toại đề cập trong tiếc mục 3 nêu trên.

Thông thường, những vụ kiện quan trọng tầm mức nầy phải cần nhiều tháng mới xong. Trong trường hợp nầy, TCPV sẽ quyết định chung thẩm vào tháng June 2024, cuối chu kỳ công vụ. Tuy nhiên, sẽ có một lỗi lầm bi đát, nếu các quan tòa không chịu xét xử một khi các vụ đã được trình lên. Primary của CH sẽ nhằm vào ngày Feb 24. Colorado và Minnestota nằm trong số 15 tiểu bang bầu cử vào March 7 là Super Tuesday. Cuối tháng March, cử tri đã chọn hơn nửa số đại biểu dự đại hội đảng CH. Nếu không hành động đến hạn cuối giữa tháng Feb, TCPV sẽ tạo ra một cuộc khủng hoãng làm rách bấn thủ tục bầu cử tổng thống.

NếuTCPV không phản ứng nhanh, các quan tòa địa phương không thể có một quyết định đồng thanh về tư cách ứng viên của DT nhiệm kỳ hai. Tuy vậy, dù kết quả thế nào, đa số tại TCPV sẽ cứu HK khỏi một định mệnh xấu xa đen tối.

Không có một phán quyết rõ ràng của TCPV, các tiểu bang sẽ riêng rẻ quyết định DT có đủ tư cách làm tổng thống nhiệm kỳ nữa hay không. Tình trạng nầy sẽ chia đôi nước Mỹ trong cuộc chạy đua vào White House sắp đến. Tại một số tiểu bang, Trump sẽ tranh cử với tư cách đại diện CH; tại một số tiểu bang, đảng CH sẽ chỉ định một ứng cử viên dự khuyết, ngõ hầu không để Joe Biden có đa số Elector ngày "tuyển cử". Cuộc thi tài tay ba sẽ đưa đến một bi kịch vào ngày Jan 20, 2025 khi tổng thống sắp đến tuyên thệ bảo tồn, bảo vệ Hiến Pháp USA.

Khi hai vụ án Colorado và Minnesota đến thủ đô, TCPV phải chạy đua với thời gian. Nếu không xét nhanh thì không thể tránh một cuộc khủng hoãng hiến pháp, khi các phòng phiếu đóng cửa và các tiểu bang cho biết kết quả ai thắng tại địa phương. Theo luật hiện hành, lập pháp tiểu bang phải kịp thời trình phó tổng thống các electors trúng cử, để phó tổng thống trình kết quả tại lưỡng viện họp ngày Jan 6, 2025. Khi xem các kết quả, bà Harris sẽ thấy rằng không có ứng cử viên nào - Biden, Trump hay người thế Trump - có đủ đa số phiếu electors. Lúc ấy bà Harris sẽ khó xử nhiều lần gấp bội Mike Pence năm 2021.

Lúc ấy, Hạ Viện chọn tổng thống nhưng mỗi tiểu bang đều có một phiếu là phiếu của đảng có đa số dân biểu trong tiểu bang ấy. Lần bầu cử 1800, Thomas Jefferson có 10 phiếu của 16 phiếu tương đương 16 tiểu bang. Ở vào 2025, Hạ viện do CH thắng thế sẽ bầu cho Trump dù Biden có đa số dân phiếu (popular vote).

DC sẽ không hợp tác, nại rằng Trump không đủ tư cách ứng cử, chiếu theo tu chính án 14. Bất ổn xã hội sẽ xẩy ra và việc chuyển tiếp quyền hành không thể thực hiện được.

Do đó, phán quyết của TCPV, nếu không quá trễ, sẽ ngăn chận mọi điều không mong muốn trong kỳ bầu cử sắp đến.-
Xin tham khảo đây

Đóng góp của người dịch
Trước đây, mỗi đảng đưa ra hai ứng viên không phân biệt chánh phó. Mỗi elector bỏ hai phiếu, người nào cao phiếu làm ông chánh, kế tiếp làm phó. Bầu cử 1786 đưa John Adams làm ông chánh và chấp nhận ông phó Thomas Jefferson, thủ lãnh đảng đối lập. Bốn năm sau 1800, hai ứng viên đảng Cộng Hòa Dân Chủ là Jefferson và Bur có số phiếu bằng nhau là 73. Tuy quá túc số cần thiết 70 (quá bán của 138 phiếu cần thiết), 73 phiếu nầy vô dụng vì hai người có cùng kết quả. Do đó, phải tổ chức cuộc bầu cử bất thường (contingent ballot)). Hạ viện sẽ chọn tổng thống và thượng viện chọn phó tổng thống trong số ba người có phiếu cao nhất vừa rồi.
Thượng viện mỗi cụ thượng một phiếu đã rõ. Nhưng Hạ Viện mỗi tiểu bang chỉ có một phiếu. Người bỏ phiếu sẽ là lãnh tụ đa số dân biểu tại tiểu bang. Nhóm dân biểu địa phương tự chọn một người. 1800, HK có 16 tiểu bang và Jefferson được 10 phiếu (tuy chỉ cần 9 là quá bán).
TT Jefferson đã vận động thành công phê chuẩn tu chính án 12  để các elector bầu rõ ràng ai làm chánh ai làm phó, hầu tránh vụ đồng phiếu. Tu chính án nầy không sửa đổi cách bầu bất thường khi kết quả bầu cử không dùng được. Ví như đánh bài tứ sắc mà "thúi" thì xúy xóa làm lại. Hai cách thúi là đồng phiếu hay không đủ túc số quá bán.
Bầu cử 1824, không ai có đủ túc số nên lưỡng viện phải bầu cử bất thường. Thượng Viện chọn John Calhoun là phó, và hạ viện chọn John Quinci Adams làm chánh.
Cho đến nay chỉ có hai lần bất thường và hai lần chuyển giao quyền hành bình thường có trật tự.
Trong Election Day 2020, đảng CH mong rằng Mike Pence sẽ yêu cầu lập pháp tiểu bang xét lại các danh sách elector đang bị khiếu nại bầu ra theo những luật lệ vi hiến để tái xác nhận hay sửa đổi, nhất là ở Pennsylvania. CH hy vọng kết quả sẽ làm cho Trump và Biden không đủ túc số quá bán. Như vậy sẽ có bầu cử bất thường. Tính qua tính về, CH sẽ có 28 phiếu cho 28 tiểu bang thì đã quá 26 phiếu cần thiết làm cho Trump có thêm 4 năm tại White House. Chuyện bất thành.
Ngày nay Bruce Akerman lo ngại sẽ có cuộc bầu cử bất thường sẽ đưa Trump trở lại White House và xáo trộn sẽ xẩy ra.  DC sẽ không chấp nhận vì cho rằng Trump bất toại (unqualified). Việc chuyển giao quyền hành không thể thực hiện (impossible).
Hai lần bất thường, dựa trên nền tảng không hợp lý là mỗi tiểu bang một phiếu, California to bự cũng như Idaho nhỏ xíu. Nhưng đó là trò chơi, hai lần chuyển giao bình thường với hai TT Jefferson và Quinci Adams. Năm 2020, nhiều học giả tiến sĩ đã bắn vào Trump nhiều viên đạn quá sớm là Trump sẽ không bàn giao chức vụ, và cho bộ hạ mở một cuộc nội chiến, chứng minh bằng những cuộc biểu tình ủng hộ Trump có mang súng. Thời ông Diệm, chúng tôi không có súng, nhưng võ trang biểu tình ủng hộ cụ Ngô, chúng tôi mang gậy, hát theo Ngô Ganh: anh em ơi thợ thuyền lao động lao động thợ thuyền, VC đến làng gậy đùi lựu đạn súng trường giết đi.

Năm 2000, TCPV đã đình chỉ tái kiểm phiếu ở Florida để Georges Bush thắng cử. 800 luật gia phản đối vi phạm quyền của tiểu bang. Nhưng cậu con đã theo bước chân cha vào White House nhẹ nhàng như cung đàn bên song lạnh; thiên hạ dự đoán người da trắng sẽ biểu tình không cho Obama nhậm chức. Từ nhà bạn, bạn lái xe lên DC phản đối Nixon ra lệnh lái 55 mile, bạn phải lái không quá 55 mile theo lý thuyết để khỏi bị phạt bị tù. Trump phải rời WH dù miệng có lầm bầm kiểu Hà Nội bây giờ; đ..mẹ chúng bây ran nận, nà ông sẽ đánh bỏ xừ. (TTT, Georgia)



No comments:

Post a Comment