năm mới an lạc

 

2022 năm mới an lạc

Bữa ni, là ngày cuối năm tây, xem như chiều tuế mộ nhưng nó không có âm hưởng ngày Tết của mình. Dễ hiểu thôi. Chúng tôi tìm mãi một câu chuyện để kể vì mang tiếng nhiều chuyện tầm khào.
Bỗng dưng anh Hiền bên California điện thoại thăm và cho biết Golden State có tuyết mà tuyết nhiều nữa cơ. Bên Georgia, xứ tôi thì mấy năm nay xem như không có tuyết vì lớp tuyết mỏng biến mất trong một hay hai giờ.
Sự thay đổi thời tiết nầy nếu không đột biến thì chưa đến mức đe đọa nền văn minh nhân loại. Khảo cổ cho biết nền văn minh thượng thừa thung lũng Ấn đã bị tiêu diệt vì thời tiết. Nhưng nền văn minh của chúng ta không được định danh, tuy có tính chất toàn cầu, global, một thuật ngữ.
Văn minh Indus Valley tượng trưng bởi thế ngồi thiền định, văn minh Hy Lạp được hiểu theo tính chất duy lý và cũng đã sụp đổ.
Văn minh của chúng ta hiện nay là nền văn minh chất độc hóa học như VN đã mua hàng trăm tấn thuốc làm pin đen nguy hiểm để pha màu cà phê và tiêm thuốc vào trái cây và rau quả. Văn minh của chúng ta là trước thế giới có đứa bé hát nhép tiếng hát của một em bé khác; ấy là mở đầu thế vân hội Bắc Kinh và cả thế giới phủ phục Bắc Kinh như chư hầu.

Văn minh của chúng ta là đệ nhất phu nhân mặc chiếc áo trị giá 69…ngàn dollars trong lúc một tuần take home một ngàn đã chợt ruột.

Nhưng nền văn minh ấy sẽ tự nó hủy diệt không cần nhờ khí hâu đổi thay, nhường chỗ cho nền văn minh cứt trâu trong chuyện rất ngắn nầy.
Thằng bé Chu Văn Bình cùng mẽ đi bộ qua làng bên ăn cổ cúng, tức là ăn kỵ. Thời xưa làm gì có cổ mà ăn. Hai mẹ con đi được nửa đường thì gặp bãi phân trâu, bà mẹ bèn hốt đem trở lui nhà rồi đi qua chỗ hẹn như đã bắt đầu. Thằng bé về sau chính là Chu Tử. Chu Tử kể chuyện nầy trước khi viết lên giấy, hình như lúc ấy có cả anh Lữ Hồ.
Khi nền văn minh hiện nay sụp đổ sẽ có những người như mẹ của Chu Tử mở một sinh lộ mới. Đó là lương tâm nhân loại. Và hy vọng những người nầy sẽ không ở trong hoàn cảnh thách thức quá nhiều không thể làm gì mà cải thiện, hay quá ít không cần thiết phải làm gì như Toynbee, sử gia Anh Quốc đã minh chứng.
Trong lịch sử các nước gồm cả VN, những bà mẹ như mẹ Chu Tử đã tạo dựng nền móng cho lich sử, họ không cần chiếc áo cả 70 ngàn đô, họ chỉ có những chiếc tơi lá.

=================================================

Mozart Symphony 25

======================

huyễn hoặc

 

huyễn hoặc

Tôn Thất Tuệ

Những đứa con tôi như nhành bông lúa
chờ ánh nắng há mồm uống nắng
chiều chờ sương ngậm miệng giữ hơi sương
trong thinh vắng đồng quê ngây dại
thả tâm hồn cùng đom đóm nói yêu thương.

Những đứa con tôi thích dòng nước mịn
trong vách đá trào ra như máu rịn
nuôi bên bờ những cây cói đứng song song
làm tàng lọng che lũ cá màu trắng bạc.

Chúng quên bẵng những ngày dài khoai sắn
ruột như bào không đủ cơm canh
thèm kẹo ngọt nên tưởng bờ rào là mía
có thỏi đường trong đống đá bốc hơi.

Chúng chia sẻ nguồn cơn của người lớn:
có ai kìa gọi bố lên làng
ba ngày gạo mà đi công tác
bồ về chăng hay ở mãi không thôi.
Ba ngày gạo đã là chuyện khó
mà bố đi ai dẫy cỏ nương khoai
trời mưa xuống một ngày bằng một tháng
phải chạy đua cho kịp mùa mưa
mà nắng đến cỏ khô bốc cháy
khô mảnh vườn và khô cả nồi cơm,
nhỡ bố đi không về như dạo trước
thì làm sao biết sống chết nơi nao.

Tôi để lại những đứa con nầy trong cỏ rác
với vợ hiền vóc dáng sinh viên
tay gõ nhịp trên cán cào tre nứa
hát lời ca mấy độ mới thương nhau.
Tôi để lại một lũ con thích hát
những cung vần giai điệu thật vu vơ
như gió lạc như chính mình đi lạc
thế giới người chỉ biết sợ nhau thôi.

Tôi khẳng quyết là tôi không có tội
cùng đấu tranh thua thắng chuyện đua bơi.
Nhưng tôi thấy tội tôi dày tâm khảm

đem chúng vào thế giới của đời tôi
cùng gánh chịu một oan khiên vô lối
một tội danh hoang đường huyền thoại.

Và cô bé trời xanh đi học
áo em xanh trả hàng me xanh lá
ly mía ngọt hồi xưa em uống
nay đắng nhiều những ngày còn lại với đời ta.

Ôi tội danh từ thinh không mà có

định cho ta mà cũng quyết cho đời em
rồi thấm xuống lũ con vô tội.
Ta hối hận vì ta đã chung sống
với giống người
tôn huyễn hoặc
lên làm vua.-

 

nắng quảng trị

 

nắng quảng trị

Tôn Thất Tuệ

Gió Lào thổi cháy cả tay kèm theo những hạt cát như tên bắn vào da. Hơi nóng ấy ở Quảng Trị tôi nghĩ đủ sức đập vỡ những phân tử tinh dầu trong những ngọn lá tràm hoang không chờ người cắt về nấu chưng cất thành một dung dịch xanh lục có tác dụng giảm đau nhức, dầu khuynh diệp bác sĩ Tín, dầu tràm Dung ga Huế...  Dân cư mắt bét vì cát tác quái lên phần da mỏng thín bên trong con mắt. Trên những truông những độn ấy, chỉ có những cây thấp, chặt về nhà lấp dưới vồng khoai lang cho xốp đất, hoặc bỏ vào chuồng heo đạp sau nầy làm phân. Những rừng chồi có sim, móc...Cây tràm nhỏ lắm không như cây tràm Cà Mâu dùng làm cừ cất nhà.
Dãy Trường Sơn dựng đứng như vách, biến vùng phía tây thành khu đại lục về phương diện khí hậu. Mặt trời mùa hè làm cho không khí căng ra như bong bóng. Hơi nóng từ bên Lào theo nguyên tắc trao đổi nhiệt lượng chạy qua khe núi như cái sấy tóc vào Quảng Trị tiếp giáp biển Đông. Thung lũng Bakerfield bắc thành phố Los Angeles cũng mang hình thái đại lục vì bị chấn ngang bởi một dãy núi ra tận bờ nước. Bầu "nhiệt tình" ấy hằng năm tặng cho Nam Cali lớp sóng nóng (Santa Ana Heat Wave). Nó không tác hại cho dân Mỹ vì điều kiện sinh sống đầy đủ, nhà cửa che kín, máy lạnh v.v...

Nhưng với Quảng Trị thì khác. Gió Lào, nó rất lào!, nó đến kèm theo cát bụi và nhất là không thổi cơm được, không thể nhóm lửa. Phải nấu cơm từ khuya, lúc ấy nhiệt độ đại lục xuống thấp, không khí teo lại chờ mặt trời mới phình trương mà đi xuống Quảng Trị.

Trong nắng trưa hè, khoảng 1970 tôi đi qua mảnh đất nghèo xác xơ ấy, tháp tùng bộ trưởng Xã Hội và hai hay ba nhà ngoại giao Âu Châu trong nhiệm vụ thanh sát đời sống của dân di tản các làng nay thành trận mạc. Đoàn thanh tra được hướng dẫn bởi ông trưởng ty địa phương và các nhân viên tòa tỉnh. Đi được một hồi, đột nhiên ông vội vã đưa tay mời đoàn người đổi hướng.

Bên hẻm không người đi

một mái tranh trên cát bều xều như ở bãi biển                  

một thiếu phụ, duy nhất một người, nói lại chỉ một người

không có áo tang, chỉ có vành khăn trắng,

trên cát bều xều,

trong tư thế nửa ngồi nửa nằm sấp,

bà khóc.

Hai tay bấu vào nền cát như đang xoa bóp lưng ai.

Trong cái u ám của lòng người và ngoại cảnh tiêu điều

có hai màu rực sáng: màu vàng và màu đỏ.

Lá cờ vàng ba sọc đỏ phủ trên một quan tài.

Túp lều trống vốc, ngoại cảnh, nội tâm

đều nằm hoàn toàn trong quyền thống trị

của ba hiện hữu liên hệ mật thiết dính bó với nhau:

quan tài phủ cờ vàng ba sọc đỏ

thiếu phụ vọc đất,

lon sữa bò có cắm mấy chân nhang đỏ.-