You didn't

 

tỉnh lộ 7B, cầu Sông Ba Phú Yên 1975

But you didn’t, Merrill Glass

Tôn Thất Tuệ

Tôi thật khó nghĩ bắt đầu thế nào để giới thiệu bài thơ của một tác giả ít ai biết tới. Tôi mong tác giả không phải là một thi sĩ. Khi một người không phải thi sĩ mà làm thơ thì hay lắm, khi một người đầy óc thi ca mà viết văn xuôi thì nghe ngọt ngào, có lẽ đó là lý do Boris Pasternak đã mê hoặc người đọc qua Doctor Zhivago.

Merrill Glass ít ai biết, chuyện kể rằng bà trở thành góa phụ vì người chồng trẻ đã chết ở Viêt Nam. Chàng lên đường khi vợ chồng có đứa con bốn tuổi. Nàng không đi thêm bước nữa và nuôi con một mình. Nàng chết lúc 70 và lúc ấy cô con gái đã tìm thấy bài thơ trong nhật ký của Merrill.

Vài FB cho rằng gia đình nầy ở Mỹ. Một web site nói rằng Merrill sinh ở Queensland, Australia nhưng có thể nàng kết hôn với một người Mỹ và ở bên Mỹ. Australia cũng gởi quân qua VN và cũng có nhiều thương vong. Không ai biết Glass là tên chồng hay tên từ bé (maiden name). Chết nhiều quá, không ai buồn đi tìm chồng nàng là ai. Thậm chí nhiều web đã sửa “Việt Nam” thành Irak và đề tên tác giả vô danh.

Bài thơ bên dưới không mang một chủ đề mới. Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi, xưa nay ra trận có ai về?! nhưng nó hấp dẫn vì ngạc nhiên, điều chàng không làm to lớn quá như trận mưa chụp lên đầu cây cỏ, những cặp tình nhân trên bãi biển. To lớn quá trước mông mênh vô định, thiếu phụ ôm con; nàng không có ảo tưởng chồng về để chờ đợi như thiếu phụ thành tượng đá (Hòn Vọng Phu).

Tôi nghĩ trường hợp Merrill Glass là “nhất y nhất oản” như Đỗ Hữu với bài ‘Sầu Ai Lao’ (thực sự cộng thêm một bài nữa) đủ để ghi tên vào thi sử quê nhà; cũng như Lê Trạch Lựu chỉ một bài “Em Tôi” đủ để làm cho nhạc sử dài thêm một trang.

[Cập nhật, Võ Hương An đã thêm tên vài nghệ sĩ nhất y nhất oản: Nguyễn Nhược Pháp, Lê Hoàng Long, Phạm Phú Tư, Thâm Tâm đã thành bất tử].

 

But You Didn’t

by  Merrill Glass

Remember the day I borrowed your brand

new car and dented it?

I thought you'd kill me,

but you didn't.

And remember the time I dragged you to the beach,

and you said it would rain, and it did?

I thought you'd say, "I told you so"

But you didn't.

Do you remember the time I flirted with all

the guys to make you jealous, and you were?

I thought you'd leave

but you didn't.

Do you remember the time I spilled strawberry pie

all over your car rug?

I thought you'd hit me,

but you didn't.

And remember the time I forgot to tell you the dance

was formal and you showed up in jeans?

I thought you'd drop me

but you didn't.

Yes, there were lots of things you didn't do

But you put up with me, and loved me, and protected me

There were lots of things I wanted to make up to you

when you returned from Vietnam.

But you didn't. –

 

Nhưng anh không làm thế!

Merrill Glass

TTT dịch

Bọn mình nhớ lại xem, ngày em mượn của anh

chiếc xe hơi cáu cạnh mới ra lò rồi đụng cho nó móp méo.

Sợ quá, thế nào anh cũng giết em.

Nhưng anh không làm thế.

Còn nhớ một lần em kéo anh ra bãi biễn,

Anh dùng dằng nói trời sắp mưa, rồi mưa thật.

Thế nào anh cũng càu nhàu: “đã bảo rồi mà”.

Nhưng anh đã không làm thế.

Anh còn nhớ chứ, hôm ấy, em cợt đùa

với đám bạn trai để trêu anh;

anh nổi ghen thật. Em nghĩ anh sẽ bỏ em.

Nhưng anh đã không làm thế.

Anh còn nhớ lần em vung vãi trên sàn xe

dĩa bánh dâu nhão.

Em chờ anh sẽ đánh em.

Nhưng anh không làm thế.

Rồi em đã quên nói rõ buổi dạ vũ tại nhà rất trang trọng

để anh đến với chiếc quần jean không giống ai.

Ôi thôi rồi, anh sẽ cho em ra rìa, cho em “đi phép”.

Nhưng anh đã không làm thế.

Vâng, có lắm điều anh không làm;

anh xúy xóa, làm lành với em, yêu em, bảo vệ em.

Có lắm điều em muốn bù đắp cho anh

Khi anh từ chiến trường Việt Nam trở về.

Nhưng anh đã không làm.

Anh đã không trở về với em.-

 

Sầu Ai Lao

Đỗ Hữu

Đã lâu trăng cứ vàng hiu hắt

Mây cứ sầu tuôn núi võ vàng

Lá vẫn phai chàm trên sắc áo

Mưa nguồn thác đổ đá mù sương.

Giữa ngày lạc lõng trên rừng rậm

Với nắng bâng khuâng mây thuở nào

Với núi xanh lơ chiều tím nhạt

Mây trời bàng bạc sầu Ai Lao.

Lưng đèo quán gió mờ hun hút

Thôn bản nằm trơ dưới nắng chiều

Tai vẫn nghe đều dòng thác đổ

Người ơi, thương nhớ biết bao nhiêu!

Ở đây hơi đá chiều vây khắp

Khép chặt mình tôi giữa núi rừng

Buồn quá ngày đi đêm trở lại

Hoàng hôn hoa bản phấn rưng rưng.

Người có theo tôi lên dốc nắng

Nhìn xem hoa rải sắc trên đường

Chiều nay gió thổi buồn ghê lắm

Lá đổ sau chân một lối vàng.---

 

Em tôi, Lê Trạch Lựu, Sĩ Phú