THĂM DÒ hay CHẢ GIÒ
Tôn Thất Tuệ
Trong một cuốn sách phổ thông hóa âm nhạc xuất bản đã 70 năm rồi, tác giả Pavlan nói có cuộc thăm dò xem thử Bach hay Beethoven ai là nhà soạn nhạc số một. Kết quả là Sebastian Bach. Về sau, vài nhà thống kê hoài nghi kết quả nầy, dựa vào phương pháp luận. Các người được hỏi là thành phần rất sùng đạo TCG họ thích Bach vì tác phẩm của Bach phần nhiều là nhạc nhà thờ, và chính ông là nhạc công đại phong cầm giỏi nhất.
Về chính trị, cuộc thăm dò 1948 đáng được chú ý. Kết quả là ứng cử viên CH Dewey sẽ đè bẹp không thương tiếc đối thủ Truman, cựu phó TT trở thành TT khi Roosevelt chết nửa đường. Chicago Daily Tribune đã in trước tin Dewey đè bẹp Truman. Truman cầm tờ báo để chế diễu khi bước lên đài chiến thắng.
Mấy chục năm sau HK có vụ in trước thứ hai xẩy ra năm 2016 với Newsweek in trước Hillary Clinton đè bẹp Trump cũng như VN chuẩn bị đủ mọi thứ để mừng Madame Président.
Vụ thăm dò Dewey Truman tuy vậy không tệ hại, sai lầm vì kỹ thuật vì cuộc thăm dò bằng telephone, lúc ấy chỉ có giới giàu sang quyền thế mới có tô lô phôn.. Vã lại thống kê và thăm dò dư luận chưa thành một khoa học.
Hai vị nữ lưu (hay hai mụ đàn bà) Hillary Clinton và Kalama Harris giống nhau ở chỗ mỗi mụ dùng hơn một tỷ bạc để tranh cử, có đủ tiền mua báo chí. Vụ mua bán nầy đã được xác nhận và New York Times đã công nhận và xin lỗi. Cựu chánh văn phòng của TT Clinton là Podesta duyệt xét mọi bài báo và ấn định giờ phát tin của các hãng thông tấn như AP.
Cả hệ thống thông tin đăng kết quả mọi cuộc gọi là poll không khác gì các thứ bôn lò, của các học giả, các trường đại học và của các báo hằng ngày, hằng tuần ... Các thứ tin giả các bôn lò nầy thổi Hillary mạnh đến độ ảnh hưởng thị trường cá cuộc để dự đoán sai, lần thứ hai sai lầm trong vòng hơn 100 năm cá cuộc.
Báo chí kỳ nầy 2024 không khác các kỳ trước, tin Harris dẫn đầu theo toàn quốc, theo từng tiểu bang, theo từng county, thị trấn nhỏ, theo từng sắc dân, theo từng lứa tuổi, trình độ học vấn, giới tính ....
Cứ 10 lần Harris dẫn đầu mới có một lần Trump đi trước nhưng tỷ số luôn ở trong vùng sai lạc (error margin). Đám cờ bạc không đạp vỏ dưa một lần nữa, luôn cho Trumps là phò mã trong betting market. Thị trường nầy điều chỉnh và đã đưa ra các dự đoán đúng, tuy trông ngông cuồng.
Trump có cả electoral và popular vote; 312 phiếu (hiện nay 295 chưa kể của Nevada và Arizona); CH sẽ có trifecta, ba thứ White House, thượng và hạ nghị viện.
Thăm dò đã ăn vào tủy não chính trị Mỹ. Bill Clinton trước khi chuẩn bị bầu cử lần hai đã đi nghỉ mát ở vùng Montana (?) có phi cơ nội dịch rơi mươi người chết; vì sao chọn nơi vùng núi?, vì theo thăm dò các báo giải trí và du lịch, dân chúng lúc ấy thích du ngoạn vùng núi.
Nhưng thăm dò dư luận đã đưa đến hai sự thảm bại của hai chính trị gia Mỹ, cùng chung một vấn đề.
Người mạnh nhất làm cho Clinton phải run sợ là Newt Gingich lấy lại đa số lưỡng viện cho CH, ngôi sao đang lên so với ngôi sao đang xuống là Clinton mất uy với vụ Monica. Dư luận thăm dò cho biết dân chúng không thích Monica. Do đó, tuy có sự chống đối nội bộ, Newt đã dùng đề tài nầy trong cuộc bầu cử Mideterm và thất bại, Newt không còn lãnh đạo và đi xuống cho đến bây giờ.
Phó TT Al Gore cũng theo thăm dò ấy đã đưa ra đường lối tranh cử giá trị gia đình "family value" muốn nói ông tách khỏi quỹ đạo của Clinton. Có dư luận nếu được phép, Clinton tranh cử lần thứ ba cũng thắng, hoặc đưa Hillary ra thì bà sẽ thay chồng ở White House. Tuy vậy Al Gore không nhờ Clinton vận động giúp mà tránh xa; tại đám ma của một TNS chết máy bay, Al Gore đã tránh không gặp Clinton. Tại đại hội đảng DC Gore không nồng nhiệt với Clinton. Thông lệ, các thống đốc nơi tổ chức đại hội sẽ chào mừng các đại biểu và giới thiệu ứng cử viên. Với chủ trương giá trị gia đình, Gore thay vì yêu cầu thống đốc giới thiệu đã yêu cầu cô con gái chưa được 30 tuổi giới thiệu "bố tôi, người của gia đình" và khai mạc đại hội. Gore còn chọn ứng cử viên phó là người chủ trương hạch tội Clinton trong vụ Monica, một thượng nghị sĩ tầm thường ít ai biết đến. Gore đã thua ngay cả ở tiểu bang nhà. Đếm lại Gore chỉ thua Bush 537 phiếu dân ở Florida và thất cử.
Vì giá trị gia đình, Gore bỏ qua nhiều issue và thất cử thì bà vợ bỏ ông, không còn giữ giá trị gia đình, tuy bà được ca ngợi tại đại hội DC mấy tháng trước là người vợ suốt đời vì chồng con. Giá như Gore không theo các thăm dò để vận động tranh cử bình thường, Gore có thể có số phiếu nhỏ như 537 phiếu để thắng thêm vài tiểu bang nhỏ sẽ thành TT. Tiểu bang nhà Tennessee dư phiếu giúp Gore thành công, nếu Gore dung hòa các quan điểm về quyền cầm súng.
No comments:
Post a Comment