Carter, Trump không chung lối đạo

Jimmy Carter embodied what Trump has never been able to grasp about Christianity

Guthrie Graves-Fitzsimmons

Trong thời gian tranh cử tổng thống 1976, New York Times đã đăng lớn ở trang nhất bài nói về đức tin Baptist của Jimmy Carter. Bài có đoạn như sau. Không có một thắc mắc nhỏ nào, không có một câu hỏi nhỏ nào hoài nghi thách thức sự trung tín tinh thần, sự chân thành lý tưởng của ông Carter; tuy rằng dân chúng lo âu bàn tán: có chăng một vị tổng thống mang tư tưởng sâu đậm Phúc Âm sẽ dùng quyền lực để áp đặt đức tin của mình hay vi phạm nguyên tắc tách biệt giữa tôn giáo và chính quyền. 

Carter - vừa từ trần chủ nhật Dec 29 tại thị xã Plains, tiểu bang Georgia ở tuổi 100 - đã thắng cử, và sau 4 năm ở White House đã để mấy chục năm đời mình để xúc tiến nhân quyền khắp thế giới, xây cất nhà ở cho đồng loại qua chương trình Habitat for Humanity. Ông dạy (giáo lý) ngày chủ nhật, trước khi, trong khi, sau khi làm tổng thống. Dù nghĩ gì về sự nghiệp chính trị của ông, không ai thách thức, hoài nghi chất vấn về sự trung tín tinh thần và lương tâm của Jimmy Carter. Ông đã theo Jesus với tất cả lòng thành và đức tin.

Thì ra, mối lo âu nêu ở đầu bài đã được thay thế bằng sự kiện: cái ông tổng thống ngoan đạo Christian nhất trong lịch sử chính trị hiện đại là người bảo vệ mạnh mẽ nhất sự tách biệt giữa tôn giáo và chính quyền quốc gia. Carter đã làm gương cho một tin đồ Christian làm chính trị mà chống hết mình sự hình thành nền thần quyền và chủ trương quốc gia Christian quá khích.

Bài báo nầy của NYT viết thêm: Tín hữu Baptist từ xưa đến nay đứng hàng đầu trong cuộc đấu tranh duy trì bức tường chia cách giữa giáo hội và nhà nước. Tiểu sử và thành tích của ứng cử viên nầy không có dấu vết gì làm căn bản cho mọi sự chống đối.

Với tư cách tổng thống, Carter củng cố vững chắc biên giới giữa tôn giáo và chính phủ. Ông phản đối việc ép buộc học sinh cầu nguyện trong trường công lập. Ông hiểu rõ sự khác biệt giữa nhiệm vụ của tổng thống và trách vụ của một giáo dân, ông đã hủy bỏ việc mời các mục sư vào White House làm lễ. Thay vào đó, ông cùng gia đình đi nhà thờ Baptist gần White House.

Jimmy & Rosalynn Carter

Carter thông hiểu lịch sử tôn giáo và chính trị của HK. Ông biết rằng tự do tôn giáo được bảo vệ bằng cách không cho phép giúp đỡ phát triển tôn giáo cũng như không được thanh trừng tôn giáo. Bài diễn văn ông đọc tại đại hội Baptist 1978 có đoạn:

Sự phân biệt đã được qui định theo luật pháp quốc gia. Dẫu vậy, đối với một người có tôn giáo, không có gì sai trái khi đem hai thực thế ấy ghép vào nhau, bởi lẽ chúng ta không thể tách các tin tưởng tôn giáo khỏi công vụ. Nhưng đồng thời trong khi giữ các chức vụ công quyền, chúng ta không được phép áp đặt đức tin riêng lên trên những kẻ khác.

Carter phản đối những người Christian đã vũ khí hóa đức tin vào các mục đích chính trị riêng tư. Năm 1996 ông viết: Trong hai thập niên qua, những nguyên tắc nầy (phân biệt tôn giáo và chính quyền) đã bị vi phạm bởi giới TCG cốt cựu (Christian fundamentalists), thường giúp họ thành công. Dưới nhãn hiệu Liên Minh TCG, nhóm nầy đã liên minh với khối bảo thủ trong đảng Cộng Hòa và tạo thành một lực lượng chính trị năng động và thành công trong một loạt bầu cử.

Thật vậy, sự sáp nhập các khối hữu khuynh tạo cho đảng CH nhiều sức mạnh mà cao điểm là thành công của Donald Trump 2016 và 2024.
Trong kỳ vận động tranh cử, Carter được NYT nói thay rằng ông không có mặc cảm làm vị cứu tinh. Ông nói: Tôi không nghĩ God sẽ bằng mọi giá làm cho tôi thành tổng thống. Tôi không nói xin God làm tôi thắng cử; tôi chỉ xin God giúp tôi làm việc đúng, đi vào con đường chánh trực.

Trong lúc ấy Donald Tump mang đầy mặc cảm một vị cứu tinh. Ông nói việc ông không chết khi bị ám sát là bằng chứng God muốn ông làm tổng thống.

Carter hứa sẽ tái lập lòng tin của dân chúng đới với chính phủ, ông hứa sẽ không nói dối với hữu ý, tuy ông có thể lầm. Nhưng Washington Post nói rằng trong 4 năm đầu, Trump đã có 30.573 lần nói không đúng.

Sự khác biệt trội yếu nhất giữa Carter và Trump về phương diện sống đời Christian là Carter vào chính quyền không để làm giàu. Rời White House, Carter trở về ngôi nhà đã cùng vợ xây cất năm 1961. Là người sùng đạo hơn ai hết, Carter không lợi dụng quyền lực áp đặt tin tưởng tôn giáo của mình trên đầu kẻ khác. Không như Trump dùng tôn giáo vào mục đích chính trị cá nhân.

Carter không buôn bán Bible đóng bìa vàng, ông chỉ dạy Bible vào ngày chủ nhật, trước, trong khi, sau khi làm tổng thống. Carter là gương lành cho mọi tính hữu Christian.

Ref: Jimmy Carter embodied what Trump has never been able to grasp about Christianity