Hãy nhìn bề sâu của Tariff

Ray Dalio; Business Insider tóm lược

Tiếp tục quan điểm đã viết thành sách cho rằng các quy tắc của đấu trường kinh tế chính địa thế giới đã tan vỡ, nhà đầu tư tỷ phú Ray Dalio cho rằng vấn đề chính yếu của tariff không phải là các con số mà độc giả cần hiểu sâu các yếu tố chính yếu đã đưa Donald Trump vào Bạch Cung để ấn định các thuế quan nhập cảng hiện nay. Chúng ta đang chứng kiến sự sụp đổ kiểu cổ điển của trật tự trọng yếu của đấu trường tiền tệ, chính trị và địa chính. Sự sụp đổ kiểu nầy chỉ xẩy ra một lần trong đời người, nhưng đã xẩy ra nhiều lần trong lịch sử, khi các môi trường hoàn cảnh trở nên không chịu đựng được nữa.

1. Thị trường HK đặt trên nền móng nợ, bằng cách mua hàng hay vay nợ từ các quốc gia nào có thể sản xuất vật phẩm một cách rẻ hơn, ví dụ Tàu. Nhưng rất nhiều ngành kỹ nghệ đã đi quá xa, và nghiện nợ; hiện tượng nầy làm cho nền kinh tế tắt thở tim ngừng đập (heart attack).

Tỷ số nợ / sản lượng quốc gia tổng gộp là 121% năm 2024, so với 64% năm 2008. Rõ ràng là trật tự tiền tệ nầy phải hay đổi một cách thiếu êm thắm, nhằm thuyên giảm sự thái quá và bất quân bình. HK đang thực hiện vào giai đoạn tiên khởi.

Tương tín suy giảm giữa HK và các nước sản xuất như Tàu tạo nên các áp lực cần thay đổi hệ thống một cách triệt để. Lịch sử cho thấy những hoàn cảnh tương tự đã đưa đến các hệ quả như những vấn đề hiện nay.

2. Mọi nền dân chủ đều mất dạng vì sự cách biệt cơ may, sức sản xuất, giáo dục và mức giàu có. HK cũng theo quy luật ấy.

Những điều kiện nầy được trông rõ trong cuộc tỷ thí giữa các chính trị gia "vì dân hay mỵ dân" tả khuynh lẫn hữu khuynh, tranh nhau quyền lãnh đạo điều hành chính sự. Lịch sử cho biết tình trạng bất bình đẳng đã sinh ra các thủ lãnh độc đoán làm suy yếu nền pháp trị.

3. Không còn nữa, đã qua rồi thời đại HK có uy quyền thống trị xếp đặt trật tự các nước khác phải theo. HK không còn là một đế quốc ảnh hưởng cả thế giới từ thế chiến thứ 2.

Chủ trương hay khẩu hiệu "America First" đánh dấu sự chuyển tiếp nầy.

Trật tự thế giới đa phương và cộng tác được thay thế bằng đường lối đơn phương, dùng quyền lực riêng vào nơi và lúc nào có thể miễn là America first.

AI (artificial intelligence), thiên tai bão bụt, dịch tật sẽ là những yếu tố làm thay đổi luật chơi của thế giới tương lai gần kề.

Chúng ta nên nghiên cứu để biết trong lịch sử các quốc gia đã hành sử thế nào trước hoàn cảnh giống hệt hoàn cảnh hiện nay; cách thức ấn định quan thuế tariff và ngưng trả nợ cho các chính quyền ngoại bang chủ nợ. Chúng ta sẽ thấy những điều không thể tưởng tượng dù không xa hiện tại.