thì ra đã 2015

Tôn Thất Tuệ

Thì ra ngủ dậy đã là năm mới dương lịch 2015. Tết tây chỉ để chúc vài lời lấy lệ, không tha thiết và cần thiết như Tết ta. Nhưng năm dương lịch lại rất cần thiết và chi phối đời sống mọi người. Ngày ở vùng kinh tế mới, chẳng hiểu sao gia đình chúng tôi thấy gần với âm lịch, tuy không dùng những điều như cốc vũ, đại hàn, tiểu hàn vì những thứ ấy là thời tiết bên Tàu và đã làm ra cả vạn năm theo vạn niên lịch. Ngày nay Đại Hàn ăn Tết theo kiểu Nhật là dùng Tết tây; đó chỉ là thành phố, còn dân quê vẫn ăn Tết như người Việt.

Thì ra ngủ dậy vẫn thấy mình nghèo; bậy quá; qua một đêm 30.4, ngủ dậy ai ai cũng thành tỷ tỷ phú làm chủ mọi thứ từ Nam Quan (lúc ấy còn thuộc VN) đến Cà Mâu, cả đường sá ruộng đồng cho đến mấy con bù lon trong xưởng nông cơ, mấy con heo nuôi tập thể, đền đài dinh thự … mình không thèm làm chủ căn nhà và chiếc Honda hai bánh, bỏ cái nhỏ Mỹ ngụy cho để lấy cái to Cách mạng cho.

Thì ra ngủ dậy, vẫn còn âm vang vài chuyện rất buồn của thế sự. Một phụ nữ 29 tuổi cho đứa con trai hai tuổi ngồi trên xe mua hàng (shopping cart) và để súng cùng cái xách tay bên cạnh nó. Đứa bé lấy cây súng trong bóp đã lên đạn bắn bà chết ngay tức khắc trong Wal Mart ở Idaho, đạn bắn ở tầm gần, ngắn hơn một cánh tay. Nạn nhân Veronica Rutlegde đang nghiên cứu viết vài luận án khoa học. Có lẽ chú bé đã quen chơi súng, có thể đã chỉa súng nhựa vào người mẹ, cùng cười với nhau. Báo chí địa phương không nói đến việc sử dụng súng không cẩn thận mà chỉ khen Vironica học giỏi, đẹp gái, có năng khiếu khoa học. Rất nhiều lần trẻ con dưới 5 tuổi bắn chết bố mẹ vì chính súng của người lớn luôn có đạn lên nòng.

Thì ra đã qua giao thừa tây, mà cái đồng hồ mắc dịch Doomsday Clock vẫn giữ nguyên kim dài cách con số 12 năm phút. Hay quá, cho nên gọi nó mắc dịch là mắng yêu; nó ù lì tức là nó làm chậm cái chết chung của mọi người. Doomsday là ngày phán quyết cuối cùng trong tín ngưỡng Tây Phương, với quan niệm thời gian bình cát, chỉ có từ khi tạo lập cho đến khi tiêu diệt, sau đó là thiên đường vĩnh viễn hay địa ngục vĩnh viễn. Vậy thì doomsday phíp ty phíp ty, (50/50) mình có thể cá cược với định mệnh, nếu có định mệnh. Ainsi parla Zarathoustra. Nhưng được cái là các nhà khoa học thấy rằng hai quả bom thả ở Nhật chỉ bằng con dao cùn trong bếp so với hạch nhân là những kiếm thép trên Nga Sơn trên núi Tu Mi, vung một cái là trăm ngàn người chết. Họ mới la làng dùng cái đồng hồ cho dễ hiểu, không hăm dọa như các nhà tôn giáo; tôn giáo chỉ có hai việc là hăm dọa và hứa hẹn như cô bán mỹ phẩm. Nếu bà không dùng thuốc xức da nầy thì mặt bà sẽ thành ma và nếu dùng thì thành tiên nga.

Thì ra ngủ dậy vẫn còn thấy ở giữa thiên đàng vĩnh viễn và địa ngục trường cữu vì còn thấy thời gian miên viễn và không gian vô tận. Tứ phương thượng hạ viết vũ, Vãng lai cổ kim viết trụ. Không mê thiên đàng đời đời, không sợ địa ngục vĩnh viễn. Chỉ sợ thức dậy, quá khứ đau buồn đã quậy nát thành sình nỗi niềm tâm tư khi chưa thức dậy, nay còn tiếp tục quậy chơi. Chỉ sợ như buổi trưa ngủ dậy, nghe tiếng xe cắt cỏ nhà bên mà ngỡ là tiếng máy bay vận tải DC3 sắp thả thức ăn và thư từ cùng những thứ khác cho chiến tranh. Chỉ sợ giấc ngủ là dịp tốt cho vô thức trổi dậy, nhét vào đầu mình những cái rất thật cọng với những vọng tưởng điên đảo, ngủ dậy không phân biệt trước sau.

Thì ra đầu năm ngủ dậy còn nhớ câu thơ của Dante: Ơi loài người; ới cái loài người sinh ra cốt để bay cao, này, sao chỉ vì cơn gió nhẹ mà đã bỏ cánh rơi xuống đất hè? Cũng bác Dante nầy gieo cho mình ý niệm khó tả và mới mẻ lúc xong tiểu học qua bài tiếng Pháp với cậu bé đi học dưới trời thu:

Nel mezzo del cammin di nostra vita…

Au milieu du chemin de la vie.

Anatole France trích câu nầy để ở đầu trang cuốn Livre de Mon Ami và ông hiểu ở giữa theo đường thẳng (Dante viết năm giữa thời gian sống). Nhưng con người, sau khi chết, ngay khi chết vẫn còn ở giữa cuộc đời, chẳng từ đâu đến, chẳng đi về đâu.

Thì ra mình cố vẫn giữ mình trong sáng, giữa đường đời /au milieu du chemin de la vie / nel mezzo del cammin di nostra vita.