cổ sử VN viết theo sách Tàu

ấn tín Văn Đế Hành Tỷ

CỔ SỬ VN KHÔNG MANG KÝ ỨC LỊCH SỬ

The Absence of Historical Memory in Early VN

Lê Minh Khai • 2012 • ttt dịch

Các học giả VN thời Trung Cổ viết những bộ sử đầu tiên về Châu Thổ Hồng Hà đều theo nguyên tắc chính trị nối tiếp chính thống
正統.

'Đại Việt Sử Lược' bắt đầu đường nối tiếp nầy với Triệu Đà. Triệu Đà gốc nơi bây giờ là tỉnh Hồ Bắc và thành lập một vương quốc trong vùng bây giờ là tỉnh Quảng Đông và xưng hoàng đế vào cuối thế kỷ 3 trước công nguyên.

Sau đó, sứ giả nhà Hán đã thuyết phục Triệu Đà ngưng việc dùng danh hiệu hoàng đế. Người kế vị của Triệu Đà được sử Tàu và Đại Việt Sử Lược ghi là Văn Vương. Vương là tước hiệu được chấp nhận dành cho thủ lãnh một vùng dân cư chịu thần phục nhà Hán đúng như điều Triệu Đà được yêu cầu thi hành.

Tiếp theo, Đại Việt Sử Lược đem việc kế nghiệp chính thống nầy lùi vào lịch sử đến vị vua thần thoại là Kinh Dương Vương. Từ Kinh Dương Vương qua các vua Hùng rồi đến Triệu  Đà. Triệu Đà đã bỏ tước vị hoàng đế và truyền ngôi cho Văn Vương. Sử Việt không những theo đúng lịch sử các triều đại tiền sử của Tàu mà nhiều đoạn chép nguyên từng chữ.

Vậy, phải chăng Đại Việt Sử Lược và Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là một phần bộ của truyền thống lịch sử nước mình? hay là các sáng tác thời Trung Cổ dựa trên các tài liệu bằng chữ viết của Trung Hoa? Nói khác, phải chăng các bộ sử ấy dung chứa một phần nào ký ức lịch sử hay chỉ được đúc kết từ những gì các học giả Trung Hoa đã viết thành chữ?

Khoa khảo cổ có thế giúp một tay để trả lời. Trong thập niên 1980, các nhà khảo cổ Trung Hoa đã khai quật huyệt mộ mà họ tin của người kế vị Triệu Đà tức là Văn Vương. Vô cùng ngạc nhiên, họ tìm thấy chiếc triện 文帝行璽 Văn Đế Hành Tỷ.

Trong khi sử sách Tàu và Việt minh định rằng Triệu Đà đã từ bỏ tước vị hoàng đế, khảo cổ cho thấy người kế nghiệp của Triệu Đà vẫn dùng tước hiệu nầy.

Như đã nói trên, sử Việt đầu tiên được soạn thảo theo nguyên tắc chính trị, theo đó các triều đại kế tiếp theo một mạch chính thống. Nhưng sự kiện Triệu Đà xưng hoàng đế rất quan trọng, ông là người đầu tiên ở phương Nam làm việc nầy, ra ngoài đường lối chính thống. Tại sao sách sử của hai nước không cho biết thừa kế của Triệu Dà dùng tước hiệu nầy?
Lý do: sử gia không có 'ký ức lịch sử'; truyền thống ký ức lịch sử không có trong vùng. Đại Việt Sử Lược và Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là những sản phẩm của một diễn trình chế biến lịch sử thời Trung Cổ, không dung chứa ký ức lịch sử.

Nếu sử Việt không nhớ Văn Đế thì làm sao nhớ các vua Hùng xuất hiện trước Triệu Đà?

◙ Ghi chú của người dịch:

Một bài viết chung của tác giả và Đinh Hồng Hà có đoạn nói thêm đường dây kế nghiệp còn kéo đến Thần Nông:

trích:Trong khi quan niệm quốc gia, giống nòi, là những đề tài sôi sục ở Âu Châu, giới ưu việt cai trị ở VN chú trọng đến phả hệ chính trị, kết nối triều đại đương thời vào chuổi kế nghiệp chính thống từ một hoàng đế thần thoại là Thần Nông. Thân thế của Thần Nông và các vua kế nghiệp được đề cập trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, thế kỷ 15. Thời điểm nầy cách xa mấy ngàn năm, tính từ thời gian giả định Thần Nông có thật. ngưng 

Giới ưu việt là tầng lớp sĩ tử, giới trí thức Hán hoc, phần lớn làm quan triều Nguyễn. Mãi cho đến gần đây, thập niên 1930, Nhiếp Chánh Vương Tôn Thất Ngân lập lại phả hê chính trị nầy lên đến Thần Nông trong một luận văn Hán Tự.

=========================================

cô đơn Saigon xưa

=====================================